مهر بررسی كرد؛
دلار زدایی ادامه دارد گسترش روابط پولی دوجانبه با کشورهای همسایه
متخصص فلز: دلار زدایی یکی از راهکارهای بانک مرکزی ایران برای کم اثر کردن تحریم ها و ایجاد راهی عملیاتی برای بهره بردن اقتصاد از ارزهای دیگر است که گسترش روابط پولی می تواند آنرا محقق کند.
به گزارش متخصص فلز به نقل از مهر، دلار زدایی یکی از راهکارهای بانک مرکزی ایران برای کم اثر کردن تحریم ها و ایجادی راهی عملیاتی برای بهره بردن اقتصاد از ارزهای دیگر است، اما شاید عده ای معتقد باشند، دلارزدایی تنها در دستور سیاستگذاران اقتصادی ایران است، اما حقیقت آنست که دلارزدایی امروز تبدیل به یک رویه بین المللی کشورهای زیادی شده است که یکی از دلیلهای آن کاهش ارزش دلار در بازار جهانی است.
کاهش ارزش دلار در بازار جهانی آخرین اطلاعات انتشار یافته در ایالات متحده، انتظارات در خصوص کاهش نرخ بهره فدرال رزرو در سه ماهه اول سال ۲۰۲۴ را تقویت کرد، با وجود کانال نزولی دلار در سال گذشته که همچنان پابرجا است احتمال کاهش ایندکس دلار باز هم وجود دارد. نرخ مبادله یورو به دلار (EUR/USD) به بالاترین سطح ۴ ماهه بالای ۱.۱۰۳۰ رسید و یورو در سال میلادی که گذشت توانست وضعیت خودرا نسبت به دلار بهتر کند. نرخ مبادله پوند به دلار (GBP/USD) نیز به بالاترین حد خود بالای ۱.۲۷۴۰ رسید و دلار نسبت به پوند انگلیس هم در سال گذشته تضعیف شد، پس از برنامه دولت های مختلف خصوصاً سازمان بریکس حجم معاملات دلار در جهان کاسته شده و ریسک معاملات با دلار افزایش پیدا کرده است. بگفته بارکلیز یکی از تحلیل گران جهانی ارز، مدل اختصاصی متعادل سازی دلار در انتهای سال میلادی ۲۰۲۳ نشان دهنده سیگنال فروش قوی دلار تا آخر سال برابر همه شرکتهای بزرگ است. انتشار داده های فدرال رزرو ایالات متحده در روز جمعه، انتظارات بازار در مورد کاهش قابل توجه نرخ بهره فدرال رزرو در نیمه اول سال ۲۰۲۴ را مختل نکرد. شاخص قیمت PCE ایالات متحده در ماه نوامبر ۰.۱٪ در مقایسه با انتظارات برای عدم تغییر در ماه کاهش پیدا کرد و افزایش سالانه از ۲.۹٪ به ۲.۸٪ کاهش پیدا کرد. داده ها به این مفهوم است که ششمین نرخ بهره سالانه به سطح هدف ۲ درصدی فدرال رزرو کاسته می شود و نشانه قوی دیگری خواهد بود که مشکل تورم و این دیدگاه که فشارهای تورمی اساسی «چسبنده» هستند، دیگر صادق نیستند.» با این وجود، یک تغییر بیشتر برای ماه می با افزایش نرخ به عنوان یک قطعیت وجود داشت در حالیکه محتمل ترین نتیجه حالا به عنوان دو کاهش نرخ به ۵.۰۰٪ دیده می شود. در نتیجه انتظارات فدرال رزرو به تضعیف حمایت خالص از دلار ادامه دارد و احیانا دلار در سال ۲۰۲۴ نیز وضعیت نزولی خواهد داشت. تصویر زیر نمودار سالانه یورو به دلار است که در سال ۲۰۲۳ با وجود اخباری در خصوص تقویت دلار، اما دلار توانست قسمتی از ریزش های خودرا جبران کند و صعودی شود.
تصویر بالا مقایسه ای بود بین ارزش دلار و یورو نسبت به هم، حال شاخص دلار را با فرانک سوئیس مقایسه می نماییم، طبق تصویر زیر در نمودار دلار آمریکا نسبت به فرانک سوئیس، دلار باز هم شاهد ریزش است، طبق تصویر زیر، دلار در ۲۲ سال گذشته افت قابل توجهی را نسبت به فرانک سوئیس انجام داده و برابری آن از ۱.۸۰۰۰۰ به ۰.۸۵۵۲۵ کاسته شده است، یعنی دوبرابر ارزش دلار کم شده است.
توسعه روابط پولی ایران و روسیه
یکی از راهکارهای ایران برای دلار زدایی گسترش روابط پولی با روسیه و چین است که در هفته ای که گذشت نخستین اقدام از این دست اجرائی شد، در دیدار و مذاکرات محمدرضا فرزین رییس کل بانک مرکزی کشورمان با الویرا نبیولینا رییس کل بانک مرکزی روسیه، افزایش همکاریهای پولی و بانکی، بهره برداری از ظرفیتهای بریکس و نهادسازی های پولی و بانکی جدید در این عرصه و همین طور تقویت مناسبات در قالب توافقنامه تجارت آزاد میان ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا مورد تاکید قرار گرفت. بدنبال عملیاتی شدن زمینه های پولی و بانکی میان جمهوری اسلامی ایران و روسیه، فصل جدیدی از روابط بانکی دو کشور شروع شد. زیرساخت ها و بسترهایی همچون اتصال سامانه های پیام رسان غیرسوئیفتی و برقراری روابط دوطرفه کارگزاری با پول های ملی میان بانکهای تجاری دو کشور که قبلاً بوجود آمده بود امروز مورد استفاده بانکها و فعالان اقتصادی قرار گرفته است. در دیدار و مذاکرات رییس کل بانک مرکزی کشورمان با رییس کل بانک مرکزی روسیه، علاوه بر نهایی سازی توافق بکارگیری پول های ملی در مبادلات تجاری دو کشور بجای دلار، دکتر فرزین پیشنهادهایی در حوزه بهره برداری از ظرفیتهای گروه بریکس و نهادسازی های پولی و بانکی در این عرصه طی دوره ریاست روسیه بر این گروه در سال آتی میلادی بیان کرد که مورد توجه رییس کل بانک مرکزی روسیه قرار گرفت. بر طبق این گزارش، با توجه نهایی شدن کلیه اقدامات توافق شده قبلی میان بانکهای مرکزی ایران و روسیه، قرار شد مفاد آن به طور فنی و تخصصی، محور همکاریهای آینده بانکهای مرکزی دو کشور قرار گیرد. قابل ذکر است در جریان سفر رییس کل بانک مرکزی کشورمان به مسکو و بدنبال رایزنی ها و عملیاتی سازی زمینه های پولی و بانکی، نخستین ال. سی شبکه بانکی ایران در خارج از کشور توسط بانک سپه در روسیه گشایش شد. ارزش این LC که از امروز مورد استفاده قرار گرفته، برای شروع مبلغ ۱۷ میلیون یورو است و با شرط پرداخت مدت دار جهت واردات استفاده می شود. همین طور با حضور فرزین رییس کل بانک مرکزی کشورمان، جلسه ای میان مدیران بانکی ازبر بانک روسیه و بانک ملی ایران برگزار شد که برمبنای آن خط اعتباری به ارزش ۶ و نیم میلیارد روبل برای واردات کالاهای اساسی از روسیه برای ایران ایجاد گردید. دلار از سبد ارزهای مسافرتی به کشورهای همسایه حذف می شود علی سعیدی مدیر عامل مرکز مبادله ارز و طلای ایران در اینباره اظهار داشت: برنامه ریزی کرده ایم که بتوانیم ارز کشورهای همسایه یا مقصد را در اختیار مسافرین ایرانی قرار دهیم. بگفته سعیدی، اگر بتوانیم از ابتدا به مسافر ایرانی اسکناس کشور مقصد را بدهیم، برای ایشان آسان تر خواهد بود؛ چونکه اگر دلار یا یورو تحویل دهیم دو بار هزینه تسعیر باید بپردازند که با این اقدام هزینه های آنها را کاهش می دهیم. سعیدی با اشاره به اینکه ارز کشور عراق بصورت دینار، کشور عربستان بصورت ریال، کشور ترکیه بصورت لیر و امارات بصورت درهم پرداخت خواهد شد، اظهار داشت: مطالعات انجام شده و اقدامات اجرائی نیز پیگیری شده است. مسافران میلیونی برای این کشورها داریم و طبیعتاً اینها تقاضای زیادی برای دلار ایجاد می کنند، با تمام این کشورها عملاً مبادلات تجاری داریم و قراردادهای پیمان های پولی دوجانبه را با تعدادی از آنها داریم و با برخی که نداریم هم بانک مرکزی در کوشش برای از سرگیری پیمان پولی دوجانبه است. این کار سیاست ایران بوده و بحث دیپلماتیک را نیز طلب می کند، بقیه کشورها نیز به ریسک های مبادله با دلار و کاهش ارزش جهانی آن پی برده اند و بنابراین سیاست دلارزدایی منحصر به ایران نبوده و خیلی از کشورهای دیگر نیز این اقدام را اجرائی خواهند کرد.
دور زدن تحریم های اصلی (پولی- مالی) با راهکارهای جدید و منطقی بانک مرکزی در چند ماه اخیر در راستای دلار زدایی حرکت کرده است، راه حل بانک مرکزی ایجاد تبادل های پولی دوجانبه برای کاهش حجم مبادلات تجاری دلار است. روابط پولی دوجانبه با عمان محمدرضا فرزین در دیدار وزیر تجارت، صنعت و توسعه سرمایه گذاری عمان بر گسترش روابط پولی با عمان تاکید نمود. بگفته فرزین، برگزاری نشست های تخصصی و فنی هیأت های بانکی و اقتصادی دو طرف باید بستری برای افزایش حجم مبادلات مالی، اقتصادی و تجاری شود چونکه افق جدیدی در مناسبات ایران و عمان طی چند سال قبل گشوده شده است و از این ظرفیت می توان در توسعه مناسبات دوجانبه بانکی استفاده نمود. گسترش روابط پولی بانکی ایران با کشورهای منطقه می تواند دستاوردهای زیادی داشته باشد، جالب است بدانید در ۸ ماه اول سال ۴۱ درصد بر مبادلات تجاری ایران و عمان افزوده شده است. گسترش روابط نفتی و حضور سرمایه گذاران عمانی در بخش گاز کشور می تواند این صنعت را بسیار بزرگ تر از امروز کرده و منجر به ارزآوری و افزایش ثروت عمومی شود. توسعه روابط پولی با قطر در مهر ماه سالجاری نیز محمدرضا فرزین رییس کل بانک مرکزی با حضور در کشور قطر بر گسترش روابط پولی با این کشور تاکید نمود. رییس کل بانک مرکزی در این نشست ضمن تقدیر از نقش قطر در انتقال منابع ارزی ایران، افزایش همکاریهای پولی، بانکی و اقتصادی را زمینه ساز توسعه حداکثری و همه جانبه مبادلات تجاری ایران و قطر برشمرد و اظهار داشت: با گسترش روابط پولی و بانکی تهران - دوحه حجم تجارت میان دو کشور نیز رشد شایان توجهی خواهد یافت. توسعه روابط پولی با عراق ایران در یک سال گذشته کوشیده با گسترش روابط پولی دوجانبه با عراق پرداخته تا زمینه برای افزایش مبادلات تجاری مهیا شود. بگفته یحیی آل اسحاق رییس اتاق مشترک ایران و عراق، «در چند سال آینده رسیدن به تجارت ۲۰ میلیارد دلاری بین دو کشور ایران و عراق امکان پذیر است. هم اکنون روابط تجاری بین دو کشور از مرز ۱۰ میلیارد دلار عبور کرده است و سال آینده بطور قطع بخش خصوصی ما می تواند روابط تجاری با عراق را به ۱۰ تا ۱۱ میلیارد دلار برساند و این رقم می تواند بدون صادرات گاز و برق و خدمات فنی و مهندسی باشد. ربیهاوی رایزن تجاری ایران در عراق نیز درباره ی راهکارهای اجرائی دولت عراق برای مبادله با دینار گفته است: «عراق پیشنهاد داده که تمام تعاملات مالی ما در عراق باید به دینار باشد و حتی فروشگاه های ترک در عراق باید با دینار تعامل کنند و پس دلار از صحنه بازار رسمی و تعامل داخلی بازار عراق باید حذف شود که این مساله برای ایران مزیت به حساب می آید و پس نخستین پیشنهاد این بوده است که تجار بجای این که دلار بگیرند با دینار معامله کنند و دوم این که در بحث بانک تی بی آی عراق که در آنجا پول فروش گاز و برق ایران در آنجا بلوکه می شود از پول آن برای خرید کالاهای غیرتحریمی استفاده می نماییم برای اینکه آمریکایی ها به تی بی آی و بانک مرکزی عراق اجازه داده اند که جمهوری اسلامی ایران از این پول برای کالاهای غیر تحریمی استفاده نماید که شامل ۷ قلم کالای اساسی، دارو و تجهیزات صنعتی غیر تحریمی می شود. بگفته ربیهاوی، «در تعامل تجار عراقی با شرکتهای ایرانی صد در صد کالاهای غیر تحریمی تعامل می شود که این هم پیشنهاد دوم ما بود و موضوع سوم موضوع برخوردی است، حدود ۱۰ درصد از نیاز عراق تامین می شود. ۴۵۰۰ قلم کالا به عراق صادر می شود که حدود ۱۰ درصد از مجموع واردات عراق است ما یک تلنگر به عراق بزنیم که متوجه شوند در تعامل تجاری با عراق موضوع قیمت برای ما خیلی مهم است تا از این طریق آن اختلاف ۱۰ درصدی قیمت ارز رسمی و آزاد را به ما برگردانند. در سالهای پیش ارائه دلار به عنوان ارز به عنوان یک سیاست ثابت و پیش فرض اقتصادی لحاظ شده بود که در این دوره با موفقیت این سیاست جای خودرا به سیاست ارز کشور مقصد یعنی دینار داد و نشان داد می توان در بخش های دیگر کشور نیز دلار زدایی اتفاق بیفتد. برای کشور مقصد ارز همان کشور را بدهید یکی از راهکارهایی که می تواند از حجم مبادله دلار در جهان کاسته و ارزهای دیگر دنیا را جایگزین آن کند، استفاده از ارزهای کشورهای مقصد است، به عنوان مثال اگر فردی نیاز به مسافرت به کشور انگلستان را دارد پوند در اختیار آن داده شود و برای کشورهای حوزه یورو نیز از یورو استفاده گردد. برای کشور کانادا از دلار کانادا و برای استرالیا نیز از دلار استفاده گردد و با این راه حل حجم و ارزش معاملات دلار در دنیا کم می شود، یکی دیگر از اموری که می تواند از ارزش دلار کاهش دهد خارج کردن دلار از چرخه سرمایه گذاری مردم عادی است، دولت باید بدنبال ارز جایگزین برای سرمایه گذاری خرد مردم باشد و هر ارز دیگر بین المللی که توانایی نقدشدن سریع در چرخه معاملات دنیا را داشته باشد می تواند گزینه مناسبی باشد.
منبع: متخصص فلز
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب