گزارش متخصص فلز به نقل از مهر؛
شرق استان سمنان قطب توسعه معدنی، سرمایه گذاری و تحقق مهاجرت معكوس
متخصص فلز: شرق استان سمنان شامل شهرستان های شاهرود، میامی و دامغان قطب معادن فلزی استان سمنان هستند اما با وجود ظرفیت های فراوان همچنان 80 درصد منابع معدنی این منطقه دست نخورده است.
خبرگزاری مهر، گروه استان ها – محمد حسن مقدم نیا: ۴۰ نوع ماده معدنی مهم در استان سمنان وجود دارد كه بوسیله ۶۰۰ معدن استحصال می شوند كه بخش اعظم آنها گچ، نمك و زغال سنگ هستند حال آنكه اما بگفته كارشناسان هنوز ۸۰ درصد منابع معدنی شرق استان سمنان كه حاوی فلزات گران بهای معدنی است، دست نخورده باقی مانده اند.
میامی بزرگترین معدن فلزات گران بهای استان سمنان و حتی می توان گفت یكی از سه منطقه شاخص معادن فلزی در شمال شرق كشور است فلزاتی چون بوكسیت، كرومیت، مس، منگنز و … می توانند رونق اقتصادی و اشتغال را نه تنها به میامی بلكه به كل استان سمنان هدیه دهند اما هنوز آنچنان كه باید و شاید به این امر پرداخته نشده است.
مهاجرت معكوس و اشتغال ۲۰۰ نفر از جوانان طرودی
معادن شرق استان سمنان اما در سال های اخیر مورد توجه سرمایه گذاران نیز قرار گرفته اند كه نشان از ظرفیت های این منطقه می دهد برای مثال امروز پتاس و كرومیت در كنار مس طرود سبب شده تا شاهد سیل سرمایه گذاران، مهندسان، تكنسین ها و افراد دخیل در این امر در طرود باشیم این ظرفیت ها شرایط اقتصادی و اشتغال منطقه را نیز دستخوش تغییر قرار داده و تحول طرود را رقم زده است كه الان شاهد مهاجرت معكوس مردم از شهرها به طرود شده است.
توسعه اقتصادی جامعه هدف در همان منطقه با ایجاد زیرساخت های تولیدات ثانویه یا اصطلاحاً صنایع تبدیلی و حفظ و حراست از محیط زیست دو اولویت در حوزه معادن و سرمایه گذاری است نماینده شاهرود و میامی در مجلس در گفتگو با خبرنگار مهر، ضمن اشاره به ظرفیت های معدنی به خصوص معادن فلزی در شرق استان سمنان، اظهار داشت: استخراج غالب فلزات گران بها ظرفیت عظیم اقتصادی در استان از طرف دیگر با پیگیری های صورت گرفته خوشبختانه تا حدی مس عباس به سرانجام رسیده و در طرود نیز سرمایه گذار در دو زمینه پتاس و مس و همین طور ایجاد كارخانه ذوب مس با شرط ایجاد صنایع تبدیلی معدنی در همان منطقه مستقر و سبب اشتغال حدود ۲۰۰ نفر از جوانان طرود شده است.
سید حسن حسینی شاهرودی با اشاره به اینكه توسعه اقتصادی جامعه هدف در همان منطقه با ایجاد زیرساخت های تولیدات ثانویه یا اصطلاحاً صنایع تبدیلی و حفظ و حراست از محیط زیست دو اولویت ما در حوزه معادن و سرمایه گذاری آن است، اضافه كرد: ایجاد سرمایه گذار معدنی می تواند به ارتقای اقتصادی منطقه نیز منجر شود و از طرف دیگر برای مردم اشتغال به وجود آورده و مناطق مستعدی چون عباس آباد، طرود، بیارجمند و… را از محرومیت و بن بست خارج می سازد.
باید از ظرفیت های عظیم توسعه معدنی بهره برد اما تفكر غالب امروز در شرق استان سمنان حفظ محیط زیست در كنار سرمایه گذاری معدنی است بطوریكه اگر معدنی مخالف با این رویه كار كند، محكوم به تعطیلی است مانند آنچه شش سال است در بوكسیت تاش در كوه شاهوار كانون حیات بخش و آب ساز شمال شرق ایران اسلامی اتفاق افتاده است.
شاهرود و میامی معدن پتاس و مس
شاهرود نیز با دارا بودن معادن فراوان زغال سنگ، پتاس و منگنز حرف های بسیاری برای گفتن دارد اما نه تنها سرمایه گذاری در این بخش آنچنان كه باید و شاید صورت نگرفته بلكه شرق استان سمنان حتی از داشتن صنایع تبدیلی حوزه معادن نیز بی بهره است. صنایع تبدیلی كه می توانند ارزش افزوده و اشتغال بخش معدنی را ده ها برابر كنند.
امیر بشیری سرپرست صنعت معدن و تجارت میامی به خبرنگار مهر می گوید: این شهرستان دارای ۳۷ معدن به مساحت ۷۰ هزار كیلومتر مربع و ظرفیت استخراج ۸۶۳ هزار و ۴۵۰ تن ماده معدنی همچون كرومیت، مس، منگنز، فلدسپات، منیزیت، بوكسیت و … است.
وی می گوید: هم اكنون ۳۵۰ نفر به صورت مستقیم در این معادن مشغول به كار هستند همین طور پروانه بهره برداری یك واحد استحضال مس در روستای عباس آباد صادر و در حال فعالیت است و از طرف دیگر مجوز تأسیس سه واحد فرآوری محصولات معدنی نیز صادر گردیده است.
فرومد مهد معادن استان سمنان
این در حالی است كه در بعضی نقاط مانند فرومد كانی های فلزی باارزش مانند كرومیت و بوكسیت بر روی زمین وجود دارند و برخی روستاییان با كلنگ آنها را استحصال كرده و با فرغون به معدن داران می فروشند این نشان داده است كه مردم میامی بر روی ثروت هنگفت معدن فلزی خوابیده اند اما هنوز از آن استفاده نمی گردد.
محمد مهدی كریمی كارشناس، استاد دانشگاه و فرماندار سابق میامی به خبرنگار مهر، می گوید: میامی دارای ظرفیت های عظیمی است اما این ظرفیت ها برای سرمایه گذاری ارائه نشده اند.
وی می گوید: یكی از اشكالات ما در سطح استان سمنان برای جذب سرمایه گذار این است كه از داشتن فردی كه رایزن سرمایه گذاری باشد یا به عبارت دیگر مذاكره كننده جذب سرمایه گذار باشد محروم هستیم. وقتی سرمایه گذار كه به استان وارد می شود می بایست به او پكیج های مختلف سرمایه گذاری با مزیت ها و تسهیلات و امكانات را ارائه كرد و با رایزنی و تسهیل گری شرایط فعالیت او مثلاً در بخش معادن میامی را مهیا ساخت كه در این عرصه كمی گرفتار مشكل هستیم آن هم در صورتیكه میامی دارای بزرگترین معادن فلزی استان سمنان است.
نبود اشتغال كافی
در حوزه سرمایه گذاری و به خصوص معادن فلزی در شرق استان سمنان شاهد كارنامه قابل قبولی از طرف صنعت، معدن و تجارت نیستیم دامغان، شاهرود و میامی از نبود اشتغال كافی رنج می برد و این مشكلی است كه سال های سال گریبان این دو شهرستان استان را گرفته است حال آنكه از ۴۰ نوع ماده معدنی موجود در استان ۲۴ ماده فلزی آن در این دو شهرستان وجود دارد به عبارت دیگر همانطور كه محمد امین باقری مدرس دانشگاه در رشته معدن به خبرنگار مهر، می گوید اگر ما از همین یك ظرفیت شرق استان سمنان استفاده نمائیم حتی در بازه زمانی پنج ساله نیاز به واردات نیروی كار هم هستیم.
باقری معتقد است: آنقدر ظرفیت پتاس در شاهرود و مس در عباس آباد میامی وجود دارد كه اگر درهای استان سمنان را به صورت كلی ببندیم و از پایتخت ریالی اعتبار نگیریم می توانیم با درآمد همین دو معدن، یكسال استان سمنان را بچرخانیم و درآمد كارخانه ها و معادن غرب استان سمنان كه قطب صنعت هستند را هم ذخیره كنیم! اما متأسفانه در حوزه سرمایه گذاری و به خصوص معادن فلزی در شرق استان سمنان شاهد كارنامه قابل قبولی از طرف صنعت، معدن و تجارت نیستیم.
وی اضافه كرد: صنعت معدن و تجارت برای شرق استان سمنان علناً هیچ كاری نكرده است حتی در مقطعی كه معادن مس میامی دست به دست می شد و حتی به صورت قولنامه ای به خرید و فروش می رسید و هر ماه یك مالك داشت صنعت و معدن برای تمیز بین سرمایه گذاران واقعی و دلالانی كه به دنبال وام و درآمدها بودند، ورود درست و جدی نكرد تا میامی از فقدان سرمایه گذار معدنی ضربه بخورد.
اشتغال در بخش معدنی استان سمنان
در بخش معدن استان سمنان و در سال های اخیر، ۳۰۶ پروانه اكتشاف و تعداد ۲۲۱ فقره گواهی كشف در بخش معدن صادر گردیده است رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان سمنان اما معتقد است: از شروع شهریور ۹۲ تاكنون، تعداد ۹۴۸ پروانه بهره برداری در بخش صنعت استان با سرمایه گذاری بالغ بر ۳۶ هزار میلیارد ریال صادر شده و با صدور این تعداد پروانه بهره برداری كه در واقع همان سرمایه گذاری تحقق یافته است، حدود ۱۴ هزار و ۶۰۰ نفر مشغول به كار شده اند.
بهروز اسودی با اشاره به اینكه تعداد جوازهای تأسیس صادر شده در این مدت، پنج هزار و ۷۶۷ فقره با پیش بینی اشتغال ۱۴۱ هزار نفر و سرمایه گذاری ۲۰۹ هزار میلیارد ریال است، می گوید: در بخش معدن استان سمنان و در سال های اخیر، ۳۰۶ پروانه اكتشاف و تعداد ۲۲۱ فقره گواهی كشف در بخش معدن صادر گردیده است.
وی میزان سرمایه گذاری در بخش معدن را طی این بازه بالغ بر یك هزار و ۷۹۰ میلیارد ریال عنوان نمود و اظهار داشت: در این مدت ۳۲۵ فقره پروانه بهره برداری معدن صادر و زمینه اشتغال حدود دو هزار و ۳۲۰ نفر در این استان فراهم گشته است.
سهم اندك شرق استان سمنان
این در حالی است كه در مجموع طبق آمار ارائه شده از روی رئیس صنعت، معدن و تجارت شاهرود این شهرستان دارای ۱۰۶ معدن با اشتغال ۲۳۰ نفر و میامی دارای ۳۹ معدن با اشتغال ۲۲۰ نفر است كه البته ملاك این آمارها پروانه فعالیت هستند.
جدای از اینكه سهم اشتغال شرق استان سمنان از معادن بسیار اندك است باید گفت برای تسهیل گری در این زمینه نیز گام های خوبی برداشته نشده است، برای مثال تحقیقات خبرنگار مهر نشان داده است در شرق استان فقط دو تعاونی معدنی دارای مجوز هستند كه آنها هم مدت ها است عملاً رها شده اند.
یكی از این تعاونی ها در میامی حتی یك سالی می شود كه مجمع هم برگزار نكرده و تعاونی دیگر در شاهرود ماهیتاً فعالیتی حول و حوش زغال سنگ دارد و اصلاً به معادن فلزی نمی پردازد این ها نشان داده است كه حتی شاهد كوشش برای اشتغال، تولید و فعالیت اقتصادی حول محور معادن شرق استان سمنان نشده است كه یك ضعف بسیار بزرگ بشمار می رود. از این آمارها می توان نتیجه گرفت كه معادن فلزی شرق استان سمنان ظرفیتی رها شده اند.
ظرفیت ها برای اشتغال پایدار
علی رضا معصومی مدرس دانشگاه در این زمینه به خبرنگار مهر، می گوید: ظرفیت معدنی همان اشتغال پایداری است كه مسئولان استان از آن سخن می رانند اما رها كردن این ظرفیت عظیم در شرق استان سمنان كمی عجیب است چونكه اشتغال این حوزه به شدت مورد نیاز است.
وی با اشاره به اینكه آمار اشتغال استان در حالی شش و هفت درصد اعلام شده كه بیشتر از یك چهارم جوانان در شرق استان سمنان عملاً بیكار هستند، ابراز كرد: اگر سربازان، دریافت كنندگان بیمه بیكاری، دانش آموزان و دانشجویان، كسانی كه فقط یك ساعت در هفته كار می كنند و… را از لیست شاغلان خارج نماییم و به واقعیت جامعه بنگریم اوضاع اشتغال در شرق استان سمنان وحشتناك است اما دریغ از نگاه مثبت مسئولان به این حوزه كه در اصل نكته ای غیر قابل درك است.
معصومی معتقد می باشد مسئولان استان سمنان پشت برخی آمارها كه در به دست آوردنشان ابهام است پنهان شده اند و می گوید: باید كمی به واقعیت جامعه نیز اندیشید امروز اشتغال ۴۰۰ نفری در معادل فلزی شرق استان آمار خجالت آور است در صورتیكه با ظرفیت های موجود می تواند این میزان به ۴۰ هزار نفر برسد و اصلاً ما بیكار نداشته باشیم. مسئولان كافی است فقط یكبار درباره عظمت معدن پتاس طرود سخن بگویند تا مردم متوجه شوند گردش سالانه این معدن بیشتر از ۶۰۰ میلیارد تومان است یعنی دو برابر بودجه كل استان سمنان! اما چرا برای آن اقدامی درخور نمی شود؟
مزیت های معادن برای اقتصاد
در هر صورت باید اذعان كرد كه اشتغال معادن در شرق استان سمنان اصلاً شایسته واقعیت ها و ظرفیت های این منطقه نیست معادنی كه در بدبینانه ترین حالت با تولیدشان حتی به صورت خام فروشی می توانند برای نیمی از جمعیت بیكار شاهرود و میامی و حتی دامغان كار ایجاد كنند اما عدم تسهیل گری، عدم معرفی به سرمایه گذاران و همین طور رغبت در میان سرمایه گذاران سبب شده تا نتوانیم شاهد اتفاقات خوبی در زمینه اشتغال زایی معدنی در شرق استان سمنان باشیم.
از سوی دیگر این فقط ظرفیت معادن نیستند كه می توانند برای ما اشتغال زایی كنند بلكه ایجاد فراوری و صنایع تبدیلی، حضور مهندسان و كارشناسان معدنی، اجاره خانه و تهیه اقلامشان از جوامع محلی و ایجاد اشتغال مانند آنچه در طرود دیده می شود و مسائلی چون گردشگری معدن، معدن گردی علمی و ده ها مورد دیگر نیز می تواند مزیت های اقتصادی خوبی را برای شرق استان سمنان به همراه آورد كه از آنها غفلت شده است.
معادن امروز در زمره ظرفیت ها و اولویت های سرمایه گذاری در شرق استان هستند كه البته تاكید مسئولان و نماینده مجلس شورای اسلامی از این منطقه نیز ابتدا بر حفظ كرامت انسانی مردم، منافع آنها، حفظ محیط زیست، استقرار صنایع تبدیلی در همان مكان و نفع عمومی آن از لحاظ اشتغال است. پس باید در آینده دید تا چه میزان مردم شاهرود و میامی می توانند از این ظرفیت ها بهره مند شوند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب