مراقب باشید، شاید برای آیندگان آبی نباشد
به گزارش متخصص فلز هر سال از دوم فروردین بعنوان روز جهانی آب یاد می شود تا شاید از این طریق و گوشزد به اهالی این کره خاکی قدر این مایه حیات بیشتر درک و چاره ای برای حفظ آن و انتقال آن به نسل های آینده اندیشیده شود.
به گزارش متخصص فلز به نقل از ایسنا، امروزه تأمین آب شرب سالم مورد نیاز و عرضه خدمات آبرسانی به مردم، یک مشکل اساسی در اکثر شهرها و روستاهاست. محدودیت منابع آب، تغییر اقلیم، افزایش جمعیت و آلودگی منابع آب، تأمین آب شرب را با چالش مواجه می کند. تأمین و توزیع آب شرب سالم در جوامع شهری و روستایی یکی از راهکارهای اجرایی مهم در جهت حفظ سلامتی مردم و ارتقای سطح بهداشت عمومی است.
روز جهانی آب که از سال ۱۹۹۳ هر سال در ۲۲ مارس مصادف با دوم فروردین برگزار می شود، یک مراسم سالانه سازمان ملل است که بر اهمیت آب شیرین تمرکز دارد، این در شرایطی است که بررسی ها نشان داده است که هر چه به سال ها و دهه های اخیر نزدیک می شویم مقدار سرانه مصرف آب به شدت در حال افزایش بوده است.
دلیل این امر به افزایش سطح رفاه و به تبع آن تنوع نیازهای آبی مربوط است. بدین ترتیب که گسترش شهرنشینی، توسعه صنعتی و ورود آن به دوران بلوغ و توسعه کشاورزی برای تولید مواد غذایی با الگوهای کشتی که پاسخگوی سطح در حال افزایش رفاه انسان ها باشد، سبب شده که میزان مصارف آب در مقیاس جهانی به سرعت به مرز میزان آب قابل دسترس از منابع آب تجدید شونده جهان نزدیک شود.
اصلی ترین شاخص برای بیان وقوع بحران آب، نقطه تلاقی بین میزان مصرف و میزان آب قابل است، میتوان این گونه در نظر گرفت که هر اندازه به این مرز نزدیک شویم ابعاد آن وسیع تر و گسترده تر می شود ضروریست بشر برای ایجاد تأخیر در رسیدن به این نقطه تلاشهای عمده ای را از جهات علمی، فنی و تحقیقاتی سازمان دهد.
مبحث مهم دیگری که در سالهای اخیر برای بیان مشخصه های بحران آب مطرح بوده، محدودیت در تجهیز منابع مالی لازم برای توسعه بهره برداری و مدیریت از منابع آب است؛ بدین ترتیب که امکان دارد کشوری از نظر مقدار منابع آب تجدید شونده در وضع نسبی مطلوبی باشد، لکن فاقد منابع مالی کافی برای توسعه منابع آب و ایجاد زیرساخت های لازم بدین منظور باشد.
با این تعریف کشورهای جهان به چهار دسته تقسیم می شوند، که شامل کشورهای با درآمد سرانه بالا و تنش آبی کم، کشورهای با درآمد بالا و تنش آبی زیاد، کشورهای با درآمد کم و تنش آبی کم و کشورهای با درآمد کم و تنش آبی زیاد می شود، بدین ترتیب کشورهایی که در دسته چهارم طبقه بندی مذکور قرار دارند و متأسفانه تعداد آنها هم قابل ملاحظه است، نخستین قربانیان بحران آب در جهان محسوب خواهند شد.
الان به علت کمبود آب ۷۰ منطقه در سطح جهان بعنوان کانون های بحران از دیدگاه آب شناخته شده اند. بخصوص که ابعاد مساله در میان این نوع کشورها، هم به لحاظ این که سهم و وزن بزرگی از جمعیت جهان را می سازند و هم به علت این که بخش های وسیعی از مساحت کشورهای مذکور به صورت طبیعی از کمبود بارندگی و منابع آب تجدید شونده در رنج هستند.
شرایط ایران چگونه است؟
حمیدرضا کرم وند مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب لرستان، در مورد وضعیت ایران در حوزه منابع آبی اظهار داشت: کشور ما به علت نازل بودن ریزش های جوی و نامناسب بودن پراکنش زمانی و مکانی آن در زمره کشورهای خشک و نیمه خشک جهان قرار دارد و در این شرایط به علت رشد جمعیت، گسترش شهرنشینی و توسعه بخش های اقتصادی (کشاورزی و صنعت) تقاضا برای آب روز به روز افزایش می یابد.
به نقل از ایشان، با عنایت به میزان متوسط بارندگی سالانه کشور که حدود ۲۵۰ میلیمتر محاسبه می شود و با در نظر گرفتن وضعیت پوشش گیاهی و غیره منابع آب قابل تجدید کشور حدود ۱۳۰ میلیارد متر مکعب برآورد می شود. از کل منابع آب قابل تجدید سالانه، حدود ۹۲ میلیارد متر مکعب را جریان های سطحی و ۳۸ میلیارد متر مکعب را جریان های نفوذی به منابع زیرزمینی تشکیل می دهد.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب لرستان با اشاره به اینکه به رغم محدودیت ذاتی منابع آب و توزیع نامناسب زمانی و مکانی آن در کشور، استفاده از این منابع ذاتًا با ارزش و غیرقابل جایگزین و به لحاظ سرمایه گذاری برای استحصال پرهزینه، با کارایی بسیار پایینی انجام می گیرد، اظهار داشت: میزان کارایی مصرف آب در بخش کشاورزی به صورت متوسط حدود ۳۵۳۰ درصد تخمین زده می شود و در بخش مصرف شرب شهری صرف نظر از مصارف بی رویه شهروندان، به علت فرسودگی شبکه های توزیع داخل شهرها میزان آن تا حدود ۳۵ درصد هم برآورد می شود.
کرم وند با اشاره به اینکه آگاهی از این حقیقت و هم در یک تناقض آشکار حتی با سیاست های مصوب برنامه های گذشته، متأسفانه روند سرمایه گذاری ها بگونه ای نبوده است که اولویت استفاده مطلوب از ظرفیت های موجود را مورد توجه قرار دهد، اظهار داشت: همینطور عدم توجه به سیاست های مصوب برنامه ها، سبب شده تا نسبت آب تأمین شده توسط سدهای مخزنی به وسعت شبکه های آبیاری و زهکشی اصلی و فرعی و هم تجهیز و نوسازی مزارع طی برنامه های گذشته تغییر معناداری را در جهت منطقی شدن پیدا نکند.
روز جهانی آب سرآغاز یک گاهشمار آبی در کشور باشد
داریوش مختاری - کارشناس حوزه منابع آبی - در این رابطه به ایسنا اظهار داشت: هر ساله در روز جهانی آب، خواسته ها و شعارهای زیادی از جانب کنشگران و مسولین بازگو می شود. شایسته است روز جهانی آب سرآغاز یک گاه شمار آبی در کشور باشد؛ تا جایی که برابر یک برنامه زمان بندی سالیانه، لیستی از راهکارها که ماهیت برنامه عملیاتی پیدا کرده اند، اجرا شوند.
به نقل از ایشان، روز جهانی آب می باید نوید دهنده بهبود مدیریت در پیکره زیست بوم های معروف به حوزه های آبریز و آبخیز کشور باشد. برای نمونه در مورد انجام اصلاحات در زمینه های زیر، همچنان در همان نقطه آغازین هستیم. در حالیکه این موارد می توانند سرمشق سال آبی پیش رو باشند.
این کارشناس حوزه منابع آبی بر این باور است که پرهیز از تمرکزگرایی قدرت در بخش آب در بدنه یک وزارت خانه خاص؛ همچنان که این تمرکز گرایی در متن لایحه اصلاح قانون توزیع عادلانه آب به چشم می خورد.
مختاری اظهار نمود: تلاش برای تشکیل وزارت خانه یکپارچه با نام وزارت آب، کشاورزی و منابع طبیعی. به طوری زمینه همگرایی در تصمیم گیری در پیکره محیط زیست کشور فراهم گردد.
مختاری با اشاره به اینکه خودداری از تصویب لایحه اصلاح قانون توزیع عادلانه آب تا برطرف شدن اشکالات ساختاری و ماهوی فراوان در آن یکی دیگر از این موارد است، اظهار نمود: برنامه ریزی برای کاهش مفهوم دار در مصرف سرانه آب دست کم به میزان ۱۰ درصد در سال پیش رو. و سایر برنامه های تکمیلی در چهارچوب قانون توسعه و بهینه سازی مصرف آب شهری که همچنان اجرای آن معطل مانده است.
به قول وی سازماندهی و جلوگیری از تداخل تصمیم گیری و حذف موازی کاری در بدنه دستگاههای اجرایی بخش آب، کشاورزی و منابع طبیعی و همینطور بازبینی در تصویب پروژه های بزرگ بخش آب و عمل کردن به ضوابط و دستورالعمل های سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور از دیگر موارد مهم در این بخش است.
این کارشناس حوزه آب استفاده از نکات و دستورالعمل تعیین رابطه بیلان منابع آبی و تجارت آب مجازی برای پروژه های مختلف آبی را هم بسیار مهم دانست و اظهار داشت: توجه به منابع آبی و حفظ این مایه حیات امری مهم برای حیات کره زمین است.
تأمین آب از اساسی ترین دغدغه ها و مسائل دولت ها هم اکنون و آینده است که بدین منظور سرمایه گذاری کلانی در این بخش انجام شده ولی باید پذیرفت یکی از راهکارهای اصلی کاربرد زنجیره متناسب با تغییر کیفیت آن در بخش های متنوع مصرف است.
در این راستا، لزوم دارد که دستورالعمل های کاربردی و سفارش های ضروری عرضه شده توسط کارشناسان و مدیران آن بخش به کار گرفته شود. نمونه ای از این روش ها استفاده از آب خاکستری یا فاضلاب در فعالیتهایی همچون کشاورزی و باغبانی و همینطور بهره برداری از پساب های بازیافتی در کشاورزی و شیلات بعنوان بخشی از آب های غیرمتعارف که می تواند کاربرد بسیاری در صرفه جویی مصرف آب داشته باشد.
منبع: metalpro.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب