اینجا نفس آبزی پروری به شماره افتاده است!
متخصص فلز: مرکزی گفته می شود که چینی ها نخستین کسانی بودند که در سالهای پیش از میلاد با جمع آوری بچه ماهی ها از محیط های طبیعی و پرورش آنها در استخرهای خاکی مبادرت به پرورش ماهی کردند ولی نخستین قدم جهت تکثیر مصنوعی ماهیان در سال 1764 میلادی توسط لودویک یاکوبی، دانشمند آلمانی صورت گرفت.
به گزارش متخصص فلز به نقل از ایسنا، نخستین کارگاه پرورش ماهی بصورت صنعتی در سال ۱۸۵۲ میلادی در فرانسه در منطقه ای به نام گیوتین گن راه اندازی شد.
تکثیر و پرورش ماهی در ایران نیز در سال ۱۳۰۶ شمسی با تکثیر ماهیان خاویاری بمنظور حفظ ذخایر اینگونه باارزش در منطقه گیسوم استان گیلان انجام شد و نخستین کارگاه پرورش ماهیان سردآبی در ایران در حاشیه رودخانه کرج توسط شرکت ماهی سرای کرج در سال ۱۳۳۹ فعالیت خودرا با ظرفیت اسمی ۸۰ تن در سال شروع کرد و سپس در سال ۱۳۴۵ شرکت ماهی قزل آلای جاجرود با بهره گیری از آب رودخانه جاجرود با ظرفیت اسمی ۱۸۰ تن در سال آغاز به فعالیت کرد.
در استان مرکزی نیز پرورش ماهی یکی از کارهای پربازده در زمینه کشاورزی است. نزدیک به ۱۲۰ گونه ماهی زینتی در استان مرکزی وجود دارد که از این تعداد، ۶۰ گونه تکثیر می شود و افزون بر ۲۰۰ نفر در بیش از ۷۰ واحد تولیدی ماهیان زینتی در استان مشغول به فعالیت هستند که البته بخشی در سطح مشاغل خانگی و بخشی در واحدهای تولیدی متوسط و بزرگ فعالیت دارند.
این استان با آنکه جزو استانهای ساحلی نیست، ظرفیت های خوبی در زمینه پرورش آبزیان به وجود آورده و در تولید برخی گونه های آبزیان نیز رتبه های شاخصی را در سطح کشور به خود مختص کرده است. در بیشتر شهرستان های استان، ماهی زینتی تولید می شود ولی بیشترین آمار تولید به ترتیب مربوط به شهرستان های محلات و خنداب است که به سایر استانها همچون تهران، فارس البرز، مشهد و مناطق جنوبی و شمالی کشور صادر می شوند. پرورش ماهیان زینتی نیاز چندانی به آب ندارد و با پایین ترین میزان آب در ماه، امکان تولید و اشتغال در این حوزه برقرار است.
استان مرکزی همین طور جایگاه مناسبی در تولید بچه ماهی قزل آلا دارد. حدود ۱۹ مرکز تفریخ و تولید بچه ماهی قزل آلا در استان وجود دارد و در سال قبل حدود ۱۷ میلیون قطعه بچه ماهی قزل آلا در این واحدها تولید شده است، اما این تولید به همین سادگی ها اتفاق نمی افتد و مسائل و مشکلات مختلف به ویژه در سالهای اخیر، تولیدکنندگان آبزیان را در این استان با چالش های بسیاری مواجه کرده و برخی را وادار کرده است که عطای این کار را به لقای مشکلاتش ببخشند و بساط تولید را جمع کنند.
کاهش ۵۰۰ تنی تولید ماهیان سردابی ظرف یکسال
سعید خاکی، رییس انجمن شیلات اتاق تجاری استان مرکزی که خود یک تولیدکننده ماهی در این استان است، در این رابطه به خبرنگار ایسنا، اظهار داشت: استان مرکزی یکی از استانهای پیشرو در صنعت آبزی پروری است و باوجود این که کمترین منابع آب های جاری را در استان داریم، اما از نظر آمار و ارقام نرخ تولید و برنامه های مبتنی بر تکنولوژی، همچون تولید تخم چشم زده، استانی پیشرو هستیم.
وی اضافه کرد: میزان تولید ماهیان سردابی در استان مرکزی در سال ۹۸ حدود ۶۴۰۰ تن بوده که رقم بسیار عالی و قابل قبولی است. این رقم در سال ۹۹ باتوجه به مسائلی همچون کرونا و مشکلات مربوط به تقاضا و تولید، حدود ۵۰۰ تن کاهش پیدا کرد. ولی باتوجه به منابع آبی موجود در استان و مطالعات انجام شده، پتانسیل تولید استان حدود ۲۷ هزار تن ماهی است.
چالش رانت تامین نهاده و سر بی کلاه تولیدکنندگان!
رئیس انجمن شیلات اتاق تجاری استان مرکزی با اشاره به این که باید بدون تعارف بپذیریم که مصرف ماهی جزو اولویت های سالهای آتی مردم خواهد بود، اشاره کرد: در این صورت تامین تقاضا نیازمند تغییر در سیاست ها و دستورالعمل ها و تعاریف مورد نیاز برای تولید است.
خاکی با اشاره به مسائل و مشکلاتی که در آبزی پروری با آن درگیر هستیم، اظهار داشت: عدم ثبات قیمت نهاده ها یکی از این مشکلات است. دولت بعنوان متولی این حوزه، برای تامین نهاده های مربوط به تولید خوراک آبزیان مبادرت به واردات نهاده و سپس توزیع آن بوسیله سامانه های مرتبط می کند که البته این سامانه و روش کار آن مزایا و معایبی دارد. متاسفانه باتوجه به اختلاف قیمت اعلامی دولت و بازار آزاد، در این عرصه رانت به وجود آمده و بطور معمول مصرف کنندگان نهایی گرفتار کمبود یا چالش و عدم موجودی نهاده برای تولید خوراک هستند.
وی اضافه کرد: توزیع نهاده های کشاورزی مورد نیاز پرورش دهندگان از طرف دولت، نیازمند برنامه بهتر و مدون تر باتوجه به شاخصه هایی همچون مقدار تولید است تا واحدهای درگیر تولید با چالش کمبود مواد اولیه مواجه نباشند.
افزایش دوبرابری قیمت خوراک/صابون کرونا به تن آبزی پروری هم خورد
وی کرونا را بی تاثیر بر صنعت آبزیان نمی داند و می گوید: این صنعت مستقیما به بازار مصرف وابسته است و کرونا سبب کاهش سرانه مصرف شده، همین طور تغییر و تحولات اقتصادی همچون رشد نرخ ارز، افزایش بهای خدمات و انرژی و دیگر هزینه ها سبب افزایش قیمت تمام شده ماهی شده، پس در دو سال اخیر با مشکلات تامین نهاده برای تولید از یک طرف و افزایش قیمت تمام شده ماهی از جانب دیگر مواجهیم و در مقابل، کاهش تقاضا نیز مزید بر علت شده است. شرایط اقتصادی مزارع پرورش ماهی در دو سال اخیر شرایط مساعدی نبوده و نیاز است در این شرایط دولت با ارائه وام های جاری جهت تهیه تعدادی از اقلام، به کمک پرورش دهندگان بیاید.
خاکی افزود: حدود ۸۰ درصد قیمت تمام شده ماهی مربوط به قیمت خوراک است، با افزایش دو برابری قیمت خوراک ماهی طی دو سال اخیر، اساسا هزینه های تولید نیز افزایش دو یا سه برابری داشته است. شرایط بد اقتصادی، موضوع کرونا و کوچکتر شدن سفره مردم و کاهش توان خرید آنها سبب کاهش تقاضا شده و این مسائل توازن تولید را بهم زده است و در بعضی فصول و ماه ها، پرورش دهندگان، تولیدات خودرا با ضرر به بازار عرضه نموده اند.
عدم ثبات قیمت نهاده تحت تاثیر نوسانات قیمت ارز
خاکی سهم قیمت خوراک ماهی در قیمت تمام شده آنرا ۸۰ درصد دانست و اضافه کرد: خوراک آبزیان از اولویت های اصلی در این صنعت است. ایران در صنعت آبزی پروری و خوراک به جز در بعضی اقلام، خودکفاست و در استان مرکزی نیز یک واحد با ظرفیت ۱۲ هزار تن با بهترین تکنولوژِی بتازگی تولید شده که به زودی چرخه تولید برای مصرف داخل را شروع خواهدنمود و می تواند تمامی خوراک استان را تامین کند. قیمت خوراک آبزیان تابع مواد اولیه و نهاده و انرژی است و در این میان نوسانات نرخ ارز سبب شده نهاده ها علاوه بر افزایش قیمت، عدم ثبات قیمت هم داشته باشند.
خاکی که مدیرعامل کارخانه خوراک آبزیان در استان مرکزی است، اضافه کرد: در این کارخانه تمامی خوراک آبزیان شامل آزادماهی، گرمابی، سردابی و... تولید می شود و باتوجه به ظرفیت کارخانه علاوه بر نیاز استان قادر به تامین قسمتی از خوراک کشور نیز هستیم و امید است که بتوانیم با یک کیفیت مناسب و برنامه های مدون در بازارهای اروپایی هم حضور داشته باشیم. امیدواریم باتوجه به برنامه هایی که قبلا دیده شده و قراردادهای منعقد شده بتوان غذایی باکیفیت برای داخل کشور و بازارهای هدف همچون روسیه و کشورهای آسیای مرکزی تولید نماییم.
به گفته وی، قسمتی از مواد اولیه برای کارخانه خوراک آبزیان بوسیله سامانه بازارگاه توسط دولت تامین و مابقی از بازار آزاد خریداری می شود، ولی در وضعیت عدم ثبات، قادر به برنامه ریزی چندماهه نیستیم چونکه تجربه نشان داده است که المان های اقتصادی خیلی سریع تغییر خواهند کرد.
رئیس انجمن شیلات اتاق تجاری استان با اعلان اینکه افزایش نرخ ارز، افزایش قیمت خوراک و افزایش فشار به تولیدکنندگان را به همراه داشته است، اظهار داشت: برای صادرات در هر صنعتی باید بتوان تشریفات را کم کرد و سازوکارها را تسهیل کرد چونکه در اقتصاد، زمانی می توان به کشور کمک کرد که با تولید و صادرات علاوه بر تامین مصرف داخل، رقابت در بازار سایر کشورها نیز اتفاق بیفتد.
آبزی پرورها به سختی روی پایشان ایستاده اند/تاثیر منفی دلال ها بر شاخصه های اقتصادی
رئیس انجمن شیلات اتاق تجاری استان مرکزی با اعلان اینکه هم اکنون پرورش دهندگان ماهی به سختی روی پای خود ایستاده اند، اظهار داشت: پیش بینی می کنم که امسال نیز باتوجه به این مسائل و مشکلات، آمار تولید در کشور کم شود، چونکه واحدهای کمتری توان دارند با این هزینه ها ریسک تولید را بپذیرند.
خاکی رونق بازار را وابسته به افزایش قیمت محصول دانست و اظهار داشت: این رونق در گذشته وجود داشته، اما متاسفانه وابسته به برنامه های علمی نبوده و در حقیقت حاصل افزایش در شاخص هایی همچون قیمت دلار بوده که طبیعتا رونق مثبتی محسوب نمی گردد.
سهم ۵ تا ۱۰ درصدی دلال ها در قیمت ماهی
وی در ارتباط با نقش دلال ها در افزایش قیمت ماهی اظهار داشت: واسطه گری زمینه ساز دستیابی به سود برای شخص یا اشخاصی است که بین عرضه و تقاضا قرار می گیرند و همیشه وجود این افراد سبب می شود قیمت تمام شده کالا افزایش پیدا کند، اگر دولت و وزارت جهادکشاورزی برنامه ای برای کاهش نقش واسطه ها در بحث عرضه و تامین مواد اولیه داشته باشند اساسا برای تولید کننده و مصرف کننده به صرفه خواهد بود، ولی متاسفانه واسطه ها هم اکنون فعالند و بر شاخصه های اقتصادی تاثیر می گذارند و این تاثیر به ضرر مصرف کننده و تولید کننده است.
خاکی بیان کرد: بنده عمدتاً ماهی را بصورت عمده به بازار تهران می فروشم، حدود ۱۰ سال پیش تلاش هایی برای صادرات ماهی انجام دادم، اما به جهت برخی مشکلات این مهم اتفاق نیفتاد. قیمت ماهی تابع عرضه و تقاضا نیز هست اما به طور متوسط سهم واسطه ها از قیمت ماهی حدود ۵ تا ۱۰ درصد است.
وی با اعلان اینکه ایران در تولید ماهی قزل آلا رتبه نخست دنیا را داراست، بیان کرد: در زمینه صادرات آبزیان هم اکنون چالش هایی همچون ضعف در بخش های صنایع تبدیلی، کیفیت محصولات تولیدی، زیرساخت های لازم برای حمل بصورت تازه و تشریفات اداری وجود دارد که وظیفه سازمان شیلات، حل این چالش هاست تا بتوان در بازارهای اروپا و حاشیه خاورمیانه و... صادرات داشت، چونکه درآمد خوبی از این راه به دست خواهد آمد، در حقیقت باید به سمت رونق صادرات پیش برویم که لازمه آن هم حل این مشکلات است.
وی که پرورش دهنده قزل آلا نیز هست، اظهار داشت: مجتمع پرورش ماهی پنجعلی با ظرفیت ۵۰ تن در سال و تولید ۶۰۰ هزار قطعه بچه ماهی در شهرستان شازند در سال ۸۵ شروع به کار کرده است.
خاکی زیرساخت های لازم برای تولید ماهی را منابع آبی با دما و شرایط فیزیکی و شیمیایی مناسب با نوع ماهی عنوان نمود و اظهار داشت: پس از در اختیار گرفتن منبع آبی مناسب، استخرهایی برای تولید و انرژی برای تامین هوادهی و سایر مسائل نیاز است. در استان مرکزی عموما مزارع پرورش ماهی متکی به منابع آبی زیرزمینی شامل استخرها و چاه های دو منظوره هستند، البته تعداد کمی از واحدها از آب های جاری استفاده می نمایند. استفاده از آب جاری برای تولید، امنیت آبی را به همراه دارد و هرچه بتوان از منابع آب زیرزمینی کمتر بهره برد اساسا به نفع کشور و آینده خواهد بود.
مشکل تامین تخم چشم زده
وی اظهار داشت: تامین تخم چشم زده از دیگر مشکلات تولید ماهی است. این قلم مهم از اروپا وارد می شود. البته تخم چشم زده با کیفیت طی سالهای اخیر در بعضی استانها تولید می شود، اما استقبال از تخم های خارجی بیشتر است و امید است مشکل واردات تخم چشم زده باکیفیت رفع و البته خودکفایی در تولید آن محقق شود.
خاکی اضافه کرد: وابستگی واردات به قیمت ارز و افزایش نرخ ارز همیشه برای تولیدکنندگان ایرانی مشکل زا بوده و موجب افزایش قیمت تمام شده محصول شده است.
خشکسالی، واقعیتی که باید بپذیریم
وی به کاهش منابع آبی نیز اشاره و بیان کرد: خشکسالی واقعیتی است که باید بپذیریم پس باید به سمت استفاده از سیستم های نوین و روش های جدید تولید ماهی و استفاده از تکنولوژی و صنایع و مکانیزاسیون جدید جهت تولید و راندمان حرکت نماییم.
رئیس انجمن شیلات اتاق تجاری استان مرکزی افزود: پرورش آبزیان در ایران حوزه ای رو به رشد است، ولی با وجود این که جای کار در این حوزه زیاد است، اما باید حواسمان به منابع آبی و کیفیت و سلامت مواد غذایی تولیدی و استفاده کمتر از آب های زیرزمینی برای تولید ماهی و کشاورزی باشد که تمام اینها نیازمند پیگیری و برنامه ریزی است.
وی افزود: عمده تولید ماهی در استان مرکزی توسط چاه های دو منظوره کشاورزی و در ماه های مهر و آبان انجام می شود و در این زمان اساسا استان مرکزی در حد تولید انجام شده تقاضا ندارد، پس مجبور به ارسال این محصول به بازارهای بزرگتر، همچون تهران هستیم.
شوک قطع برق و کم آبی به جان آبزی پروری/افزایش دوبرابری هزینه های تولید
به گزارش متخصص فلز به نقل از ایسنا، تکرار قطعی برق یکی از چالش های اخیر در این صنعت بوده و لطمه های بزرگی را در این عرصه به ویژه در واحدهای فاقد ژنراتور رقم زده است.
یک پرورش دهنده ماهی در اراک در گفت و گو با ایسنا به این مسئله اشاره نمود و اظهار داشت: نیاز هر پرورش دهنده ماهی یک استخر کامل مجهز به برق شهری، ژنراتور، موتور برق و... است، البته با نوسانات برقی اخیر خیلی از پرورش دهندگان رو به نابودی رفته اند و به اجبار از کار دست کشیده و سرمایه خودرا از دست داده اند. هم اکنون تهیه ژنراتور که از اقلام ضروری در وضعیت قطع برق است، حداقل ۱۰۰ میلیون تومان سرمایه لازم دارد. نمی توان مسبب اصلی این معضل را اداره برق دانست، چونکه درواقع ناهماهنگی ها در این عرصه این مشکلات را به وجود آورده است.
وی با اعلان اینکه اصولا بچه ماهی می تواند داخلی یا وارداتی باشد، افزود: پرورش دهندگان باید بچه ماهی را از نقاط خاص تهیه کنند. دوره پرورش این بچه ماهی ها حدود ۸ ماه است و در این دوره، عمده صدمه ای که به پرورش دهندگان وارد می شود از ناحیه قطع برق است. اگر بتوان قطعی برق را از سیستم کاری پرورش دهندگان به نحوی حذف نمود یا زمانبندی دقیقی در این رابطه انجام داد، قسمتی از این مشکلات کاهش خواهد یافت. قطعی برق می تواند تمام سرمایه یک پرورش دهنده را که احیانا تمام آن از محل تسهیلات فراهم شده از بین ببرد.
مظفری بیان کرد: اکنون پرورش دهنده ها به جهت افزایش قیمت اقلام مورد نیاز، مشکلات بسیاری را متحمل می شوند چونکه بمحض افزایش قیمت ماهی، کرایه استخر و هزینه خوراک ماهی بدون هیچ دلیلی افزایش می یابد و همین هزینه ها لطمه دیگری به پرورش دهندگان ماهی وارد میکند.
مظفری کمبود آب را دیگر مشکل این حوزه عنوان نمود و اظهار داشت: کاهش بارش ها و منابع زیرمینی مشکلاتی را در این عرصه به وجود آورده وهر کدام از این معضلات به صورتی در افزایش قیمت تمام شده محصول موثر است.
مظفری با اعلان اینکه اینطور ضرر و زیان ها قیمت تمام شده محصول را بالا می برد، اضافه کرد: گران شدن ماهی هیچ لطفی برای پرروش دهنده ندارد چونکه ناشی از افزایش هزینه ها برای پرورش دهنده است. هم اکنون قیمت خرید بچه ماهی، کرایه استخر و قیمت خوراک ماهی و... بالا رفته و در مجموع، هزینه تولید نسبت به دوسال پیش حداقل دو برابر افزایش داشته که اصلا مناسب نمی باشد.
۴ سال پیش دوره رونق پرورش ماهی
مظفری حدود ۴ سال پیش را دوره رونق پرورش ماهی عنوان نمود و در مورد چرایی آن اظهار داشت: در آن زمان مصرف ماهی بیشتر و هزینه های تولید برای پرروش دهنده کمتر بود، در نتیجه سود بیشتری حاصل می شد. متاسفانه دوران فعلی اصلا قابل قیاس با ۴ سال پیش نیست.
وی کرونا را از دیگر عوامل کاهش فروش مواد غذایی به ویژه ماهی دانست و اظهار داشت: ماهی اصولا غذایی است که بیشتر در رستوران ها سرو می شود و شیوع ویروس کرونا و رعایت پروتکل ها در کاهش خرید ماهی توسط رستوران ها بی تاثیر نبوده است.
کاهش ۳۰ درصدی تولید و ضرورت حمایت مناسب بیمه ای از تولیدکنندگان
مظفری میزان تولید ماهی را امسال در استان نسبت به سالهای قبل کمتر دانست و افزود: باتوجه به مشکلات بیان شده کاهش حدود ۳۰ درصدی تولید ماهی رقم خورده است.
وی جهاد کشاورزی را یکی از ارگان های کمک کننده به پرورش دهندگان عنوان نمود و افزود: حمایت بیمه ای یکی از انتظارات ما از این دستگاه است چونکه پرورش دهندگان برای بیمه باید قرارداد ۵ ساله با صاحب ملک داشته باشند که این شرط برای پرورش دهنده دشوار است و ممکنست فردی تمایل به فعالیت ۵ ساله نداشته باشد، پس لازم است دراین زمینه تسهیل صورت گیرد.
این پرورش دهنده ماهی افزود: جهادکشاورزی همین طور می تواند بمنظور تهیه خوراک ماهی همکاری لازم جهت تامین مواد اولیه برای کارخانه خوراک ماهی داشته باشد چونکه قیمت حداقلی خوراک ماهی قیمت حداقلی تولید ماهی را نیز به همراه خواهد داشت، اصولا در هر شهری نمایندگانی از کارخانجات تولید خوراک ماهی وجود دارد که پرورش دهندگان آبزیان، خوراک را از آنها تهیه می کنند.
تاثیر خشکسالی بر استانهای غیرساحلی
به گزارش متخصص فلز به نقل از ایسنا، بخش آبزی پروری و پرورش آبزیان، آن بخش از زیرمجموعه کشاورزی است که احیانا بیشترین لطمه را از ناحیه خشکسالی می بیند.
خشکسالی در بخش آبزی پروری در استانهای غیر ساحلی یعنی در استان هایی که از منابع آب های داخلی مثل چاه های کشاورزی، قنوات، چشمه ها و رودخانه ها برای پرورش آبزیان استفاده می نمایند، اثرات مختلفی دارد که از آن جمله می توان به کاهش تعداد رهاسازی بچه ماهی در واحدهای راه اندازی شده، کاهش تعداد واحدهای آبزی پروری و غیر فعال شدن برخی از آنها، کاهش عرضه محصولات آبزیان و کاهش رغبت کشاورزان، کاهش رونق اقتصادی به خصوص در مناطق روستایی و کاهش اشتغال، افزایش قیمت برخی از نهاده های مورد نیاز آبزی پروری مثل غذای مورد استفاده برای تغذیه به سبب بهره گیری از چند نوع محصول زراعی و دامی در تشکیل آن، عدم توان باز پرداخت اقساط بانکی توسط دریافت کنندگان تسهیلات بانکی، از دسترس خارج شدن بخش اعظمی از تولیدات آبزی پروری برای مصارف انسانی و بدنبال آن استفاده از اشکال مختلف دیگر آبزیان مثل آبزیان منجمد وارداتی و صید شده از دریاها و اقیانوس ها که خود می تواند موجب افزایش قیمت این نوع از آبزیان برای مصرف کننده شود، به خطر افتادن سلامت جامعه به جهت عدم استفاده یا استفاده کمتر از غذاهای دریایی و عدم دسترسی به برنامه های پیش بینی شده برای تولید آبزیان اشاره نمود.
رتبه ششم استان در تولید ماهیان خاویاری و زینتی
حسن اکبری مدیر شیلات جهادکشاورزی استان مرکزی ضمن تایید چالش هایی که تولیدکنندگان ماهی با آنها مواجهند، در این رابطه اظهار داشت: تولید آبزیان پرورشی در استان در سال ۱۳۹۹ حدود ۵۵۰۰ تن بوده در صورتیکه در سال ۱۳۹۸ این میزان به ۶۳۵۵ تن رسیده بود، طبق گزارش سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان، تولیدات آبزی پروری با رشد سالانه ۱۴.۶ درصدی بیشترین رشد را از سال ۹۲ تا سال ۱۳۹۹ در میان سایر محصولات کشاورزی استان داشته است.
وی افزود: استان در عرصه تولید گوشت ماهیان خاویاری رتبه ششم، درباب تولید ماهیان سردآبی رتبه سیزدهم و درباب تولید ماهیان زینتی رتبه ششم را دارا بوده است.
اکبری درباب پرورش ماهیان گرمابی در استان اظهار نمود: شهرستان های اراک، شازند، فراهان و کمیجان بیشترین تولیدات را داشته اند و در سایر شهرستان ها نیز ماهیان پرورشی تولید می شوند، بیشترین تولید استان مربوط به ماهیان سردابی با حدود ۵۰۰۰ تن بوده و علاوه برآن تولید حدود ۵۰ تن ماهی خاویاری نیز در ۸ واحد استان انجام شده است.
مدیر شیلات و امور آبزیان سازمان جهادکشاورزی استان مرکزی با اعلان اینکه تولید آبزیان خوراکی در استان در منابع آب های جاری، رودخانه ها و منابع آبی خرد(چاه وچشمه وقنوات) موجود و استخرهای ذخیره آب کشاورزی تا پشت سدها انجام می شود، افزود: هدف شیلات، بهره برداری بهینه از آب های موجود، اشتغالزایی و درآمدزایی است، بدون آنکه مصرف آب داشته باشیم.
سرانه مصرف ماهی در کشور ۷ درصد کمتر از متوسط جهانی
وی ادامه داد: سال قبل حدود ۱۷ میلیون قطعه بچه ماهی قزل آلا در استان تولید شده که از این مقدار تولید، حدود ۱۰ تا ۱۲ میلیون در استان مصرف و مابقی به سایر استانهای کشور ارسال شده است.
اکبری یکی دیگر از اهداف شیلات را ارتقای سلامت افراد با فرهنگ سازی و افزایش مصرف انواع آبزیان عنوان نمود و اظهار داشت: آبزیان بدلیل برخورداری از انواع پروتئین ها، مواد معدنی و چربی های غیر اشباع و بسیار مفید به ویژه امگا سه نقش مهمی در سلامت افراد جامعه و جلوگیری از انواع بیماریهای قلبی و عروقی دارند، حالا مصرف ماهی هر نفر در استان حدود ۹.۲ کیلوگرم و در کشور۱۳ کیلوگرم در سال است که نسبت به متوسط مصرف جهانی که بیش از ۲۰ کیلوگرم است بسیار پایین است. مصرف ماهی به سبب ارزش غذایی بالا نیاز به فرهنگ سازی بیشتر و همت همگانی دارد، در این خصوص همکاری سایر نهادهای مرتبط، تشکیل کارگروه حمایتی دراستانداری و هم افزایی فعالان حوزه سلامت استان لازم است.
موانع موجود احصا شد، اما برطرف نشده
مدیر شیلات و امور آبزیان سازمان جهادکشاورزی استان مرکزی اضافه کرد: بااینکه امروز دسترسی به انواع ماهیان خوراکی آسانتر است، اما قیمت این فرآورده از نظر مصرف کننده همچنان بالاست، از طرفی خشکسالی، گرانی نهاده ها، قطعی برق، محدودیت های بیماری کرونا و همین طور هزینه های اولیه تولید ماهی، فعالان این بخش را با چالش هایی روبرو کرده است.
اکبری با اشاره به دیگر چالش های این حوزه اظهار داشت: چالش های حوزه آبزی پروری بیشتر ناشی از دستورالعمل های ابلاغی از جانب تهران به خصوص دستورالعمل های مربوط به حوزه حرائم و ضوابط دامپزشکی برای صدور پروانه ها، عدم ابلاغ تسهیلات بانکی کم بهره در سالیان اخیر، مشکلات مربوط به حوزه وزارت نیرو درباب تعدیل آب چاه های کشاورزی، قطعی های مکرر برق در امسال، افزایش قیمت نهاده ها، اثرات شیوع بیماری کرونا ویروس و... است. راهکارهای مربوطه به سازمان شیلات ایران و دفتر امور استانهای وزارت جهاد کشاورزی ارسال شده ولی متاسفانه پیگیری و اقدام خاصی از جانب این دو ارگان صورت نگرفته است که جای تاسف دارد و لازم است تا موانع احصا شده در امتداد توسعه آبزی پروری و شعار سال هر چه سریعتر مرتفع شود.
تاثیر قطع ارز دولتی بر افزایش قیمت ماهی
مدیر شیلات و امور آبزیان جهادکشاورزی استان مرکزی بیان کرد: افزایش قیمت ماهی دلیلهای مختلفی دارد که از با اهمیت ترین دلیلهای می توان به افزایش قیمت بچه ماهی پس از قطع ارز دولتی برای واردات تخم چشم زده و هم چنین افزایش قیمت خوراک آبزیان، افزایش سایر هزینه ها مثل برق، هزینه های کارگری و... اشاره نمود.
اکبری افزود: پرورش ماهی در استان مرکزی غالبا بصورت دو منظوره و در استخرهای ذخیره کشاورزی انجام می شود، بااینکه خشکسالی موجب کاهش رهاسازی بچه ماهی در واحدهای آبزی پروری نسبت به سال قبل شده است ولی بکارگیری تجهیزات آبزی پروری که شامل انواع هواده ها، پمپ برگشت آب، درام فیلتر و... است سبب شده تا اثرات ناشی از خشکسالی و کاهش دبی آب تا حدی جبران و آبزی پروری بعنوان یک فعالیت دو منظوره در موتور آب های کشاورزی درحال انجام باشد. تجهیز واحدهای آبزی پروری به ادوات افزایش تولید در واحد حجم و انجام پروژه های الگویی در امتداد بکارگیری تجهیزات نوین از اقداماتی است که در سالیان اخیر در استان صورت گرفته که باتوجه به افزایش دانش آبزی پروران، این فعالیت هر ساله درحال توسعه بوده است.
لزوم رفع مشکلات سرمایه گذاری از طرف دولت
وی درباب انتظار از دولت آینده در این عرصه، اظهار نمود: از دولت و وزیر جدید جهاد کشاورزی انتظار می رود که اهتمام ویژه ای برای حل مشکلات پیش روی سرمایه گذار و تولیدکننده داشته باشند و مسئولین مربوطه در ستاد تهران را ملزم کنند تا در امتداد بهبود فضای کسب وکار، دستورالعمل ها، قوانین و بخشنامه های مخل را شناسایی و در امتداد تسهیل سرمایه گذاری و تولید در این عرصه، اقدامات انقلابی انجام دهند.
وی سرمایه گذاری انجام شده در بخش راه اندازی واحدهای آبزی پروری استان را ۵۴۰ میلیاردریال اعلام نمود و اظهار داشت: در قالب این سرمایه گذاری ها ۳۸۰ شغل بصورت مستقیم ایجاد و ۱۵۳ واحد آبزی پروری نیز راه اندازی شده است.
مدیر شیلات و امور آبزیان جهاد کشاورزی بیان کرد: در کشور حدود ۸۰ کارخانه تولید خوراک آبزیان وجود دارد که از این تعداد دو کارخانه در استان مرکزی مستقر است. نیاز نهاده این کارخانه ها برمبنای پروانه تولید محصول مشخص شده و به سازمان شیلات ایران برای تخصیص نهاده اعلام شده است. این سازمان نیز باتوجه به سهمیه ای که از معاونت بهبود تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی دریافت می کند، قسمتی از این نهاده را بوسیله سامانه بازارگاه در اختیار تولیدکنندگان خوراک آبزیان قرار می دهد تا نسبت به خرید، حمل و در نهایت، تولید خوراک اقدام نمایند.
مشکلات اعلام شده، اما از اقدام خبری نیست
اکبری با اعلان اینکه خوراک تولید شده توسط نمایندگی های این کارخانه ها در سراسر کشور توزیع و عرضه می شود، درباب مشکلاتی که در عرصه تولید خوراک آبزیان وجود دارد، اظهار داشت: علاوه بر این که تخصیص کامل نهاده به این واحدها صورت نمی گیرد، کیفیت خوراک تولیدی نیز کم شده و قیمت آنها در چند سال اخیر چند برابر شده است، متاسفانه در این خصوص نیز باوجود این که مکررا مشکلات به سازمان شیلات ایران اعلام شده تا حالا اقدامی صورت نگرفته است.
وی افزود: بزرگترین کارخانه تولید کنسرو ماهی کشور با ظرفیت تولید ۶۰ میلیون قوطی در سال در استان و در شهرستان ساوه قرار دارد، همین طور دو کارخانه خوراک آبزیان در شهرستان های شازند و کمیجان فعالند که با ظرفیت اسمی ۲۲ هزار تن در سال فعالیت دارند.
وجود ۲۰ مرکز تولید بچه ماهی در استان مرکزی/کاهش ۵۰ درصدی تولید
اکبری اظهار نمود: در استان مرکزی حدود ۲۰ مرکز تولید بچه ماهی وجود دارد که این مراکز با هماهنگی اداره کل دامپزشکی استان مبادرت به خریداری تخم چشم زده که متاسفانه غالب آن وارداتی است، کرده و بچه ماهی تولید می کنند، ظرفیت اسمی این واحدها در استان حدود ۵۵ میلیون قطعه است و بیش از ۷۰ درصد تولید این واحدها به سبب کیفیت بالا به سایر استانها ارسال می شود. متاسفانه با افزایش قیمت تخم چشم زده به سبب قطع ارز دولتی و همین طور افزایش هزینه های تولید بچه ماهی در کنار خشکسالی و عدم واردات مرتب تخم چشم زده، ظرفیت تولید به ۵۰ درصد کم شده است.
وی اشاره کرد: در استان مرکزی و در منطقه شهرستان شازند نخستین مرکز تولید تخم چشم زده یا مرکز مولدسازی ماهی قزل آلای استان درحال راه اندازی است که تا کنون حدود ۶۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد، این پروژه که از پروژه های جهش تولید و اقتصاد مقاومتی استان است در صورت حمایت مالی و تصویب تسهیلات بانکی متمم، در دهه فجر سال جاری قابل افتتاح و بهره برداری خواهد بود.
تولید ۱۱ میلیون قطعه ماهی زینتی/رشد ۱۴.۶ آبزی پروری ظرف ۷ سال
وی اضافه کرد: صادرات شیلات استان در بخش ماهیان زینتی در سال قبل بیش از ۱۱ میلیون قطعه بوده که به ۷ کشور همسایه صادر گردیده است. برمبنای آمار و ارقام موجود در سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان، تولید آبزیان پرورشی در استان، بیشترین رشد سالانه را در بین سایر محصولات کشاورزی از سال ۹۲ تا سال ۹۹ با رشدی معادل ۱۴.۶ درصد داشته که این عدد نشان دهنده توسعه آبزی پروری در استان مرکزی بوده است.
به گزارش متخصص فلز به نقل از ایسنا، ماهی موجود بسیار حساسی است و پرورش آن هم سخت و حساس است اما اگر در وضعیت خوبی صورت گیرد بسیار پربازده خواهد بود. پرورش دهندگان آبزیان در استان مرکزی سالهای رونق این صنعت را به خاطر دارند، گرچه همیشه با مشکلاتی در حوزه تولید دست و پنجه نرم کرده اند، اما در دو سال اخیر رشد این مشکلات از رشد آبزی پروری سبقت گرفته و چالش های فراوانی را به وجود آورده است. ویروس و بیماری، بلایای طبیعی مانند سیل، حوادث غیرمترقبه همچون آلودگی شیمیایی ناشی از فعالیت کارخانجات، خشکسالی و... همیشه آبزی پروری را تهدید می کردند ولی چند سالی است که ارز و قیمت نهاده و... لرزه بر اندام آبزی پروران می اندازد و کرونا و قطعی برق هم مزید بر علت شده و مزارع پرورش ماهی را تحت تاثیر قرار می دهد و تولیدکنندگان در این عرصه را با چالش جدی مواجه می کند.
ضرورت تولید آبزیان و نقش آنها در سبد غذایی خانوارها بر کسی پوشیده نیست، پس اگر بتوان تولید و بازارهای مصرف در زمینه آبزیان را افزایش و چالش های ریز و درشت این عرصه را کم کرد، می توان رونق در این عرصه را شاهد بود، از طرفی با فراهم شدن شرایط صادرات آبزیان می توان به ارزآوری در این عرصه نیز امیدوار بود، اساسا توسعه بازار فروش داخلی و خارجی رغبت تولیدکنندگان به افزایش تولید در این عرصه را به همراه خواهد داشت.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب