در گفت وگو با یك پژوهشگر مالیاتی مطرح شد
ابرپروژه مالیات به عاقبت رسید
به گزارش متخصص فلز، یک پژوهشگر حوزه مالیات می گوید: طی دو سال قبل به ترتیب شاهد تحقق 113 و 103 درصدی درآمدهای مالیاتی دولت بودیم؛ سال قبل 470 هزار میلیارد تومان منابع مالیاتی به دست آمد که رشد شایان توجهی نسبت به گذشته داشت. در دولت سیزدهم سامانه مودیان به عنوان یک ابرپروژه معطل مانده افتتاح شد.
علی ملک زاده در گفت و گو با ایسنا در تحلیل عملکرد مالیاتی دولت سیزدهم به مناسبت هفته دولت اظهار داشت: کشورها برای تامین بودجه خود راهکارهای مختلفی دارند. فروش منابع طبیعی مثل نفت، استقراض از بانک مرکزی، فروش اوراق، فروش اموال دولتی همچون این راه حل ها است اما بخشی که کمترین لطمه را به اقتصاد می زند و غیرتورمی شمرده می شود مالیات است. در خیلی از کشورها بخش اصلی بودجه بوسیله مالیات تامین می شود.
وی اشاره کرد: متاسفانه در ایران به سبب دسترسی به درآمدهای نفتی که از گذشته وجود داشته چندان به توسعه نظام مالیاتی پرداخته نشده که و عمدتاً با مسائلی مثل فرار مالیاتی و تبعیض مالیاتی مواجه بودیم.
چاره ای جز رفتن به سمت مالیات نداریم
این کارشناس امور مالیاتی با اشاره به کاهش درآمدهای نفتی ناشی از تحریم ها اظهار داشت: با گسترش و شدت تحریم ها در چند سال اخیر فروش نفت کاهش محسوسی یافت و حتی درآمد حاصل از فروش نفت هم قابلیت برگشت به کشور نداشت. بدین سبب دولت به مالیات توجه بیشتری کرد و تصمیم گرفت مالیات را توسعه دهد.
ملک زاده اشاره کرد: ما می توانیم بودجه کشور را بوسیله مالیات تامین و نفت را به عنوان یک ثروت ملی و بین نسلی ذخیره نماییم یا اینکه منابع حاصل از درآمدهای نفتی را به گسترش زیرساخت ها و بخش های عمرانی اختصاص دهیم.
تعداد مودیان مالیاتی به ۴.۵ میلیون نفر رسید
وی حرکت به سمت هوشمندسازی درآمدهای مالیاتی را گام مهم دولت سیزدهم دانست و اظهار داشت: قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان در امتداد هوشمندسازی در سال ۱۳۹۸ توسط مجلس تصویب و ابلاغ اشد. متاسفانه دولت قبل به این مساله اهمیت چندانی نداد. حدود یک سال برگزاری مناقصه سامانه مودیان گرفتار تاخیر شد و کارها آن چنان که باید و شاید پیش نرفت.
قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان در امتداد هوشمندسازی در سال ۱۳۹۸ توسط مجلس تصویب و ابلاغ اشد. متاسفانه دولت قبل به این مساله اهمیت چندانی نداد. حدود یک سال برگزاری مناقصه سامانه مودیان گرفتار تاخیر شد و کارها آن چنان که باید و شاید پیش نرفت.
این پژوهشگر حوزه مالیات بیان کرد: دولت جدید اهتمام خودرا جهت راه اندازی سامانه مودیان بیشتر کرد. اقدامات مقدماتی که در متن قانون پیش بینی شده بود در سالهای ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ به عاقبت رسید. طبق ماده ۱۰ و ۱۱ سامانه فروشگاهی و مودیان، دستگاه های کارت خوان به پرونده های مالیاتی متصل شدند. این موجب شد جلوی بسیاری از فرارهای مالیاتی گرفته شود. تعداد مودیان مالیاتی حدود ۲.۴ میلیون نفر افزایش پیدا کرد و به بالای ۴.۵ میلیون نفر رسید. طبیعتا درآمدهای مالیاتی نیز افزایش شایان توجهی یافت.
تحقق درآمدهای مالیاتی، فراتر از تکالیف قانونی
ملک زاده اشاره کرد: سازمان امور مالیاتی در دو سال اخیر توانسته بیش از آنچه که مجلس پیش بینی کرده درآمدهای مالیاتی محقق کند. سال ۱۴۰۰ تحقق درآمدهای مالیاتی ۱۱۳ درصد و سال ۱۴۰۱ بیش از ۱۰۳ درصد بود که در سال قبل ۴۷۰ هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی محقق شد. در چهار ماهه ۱۴۰۲ نیز طبق آمار با رشد ۵۰ درصدی درآمدهای مالیاتی نسبت به زمان مشابه سال قبل روبه رو شده ایم؛ بطوریکه طی چهار ماهه امسال درآمدهای مالیاتی ۲۱۶ هزار میلیارد تومان بوده است.
وی با اشاره به اینکه سامانه مودیان در افزایش درآمدهای مالیاتی موثر بوده است اظهار داشت: سامانه مودیان در حقیقت ابرپروژه است که تمامی معاملات را پوشش می دهد. این معاملات ابتدا اعتبارسنجی و سپس به سازمان امور مالیاتی ارسال می شود.
این پژوهشگر حوزه مالیات اشاره کرد: آمار نشان میدهد در دو سال قبل چتر مالیات گسترش یافته اما سایر دستگاه های مرتبط همچون بانک مرکزی، بانکها و وزارت صمت باید با سامانه مودیان هماهنگ شوند. وزارت صمت نسبت به شناسایی کالاها و خدمات اقدام نماید. داده های سامانه جامع تجارت می تواند در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار گیرد.
تعیین سخنگوی مالیات در شفاف سازی موثر بود
ملک زاده یکی از اقدامات مثبت سازمان امور مالیاتی را تعیین سخنگوی دانست و اظهار داشت: سازمان امور مالیاتی به عنوان بخشی که با مردم ارتباط دارد طبیعتا باید به سوالات مردم نیز پاسخ بدهد. داشتن سخنگو به شفافیت اقدامات سازمان امور مالیاتی کمک می نماید و به برطرف شدن برخی ابهامات و سوالات می انجامد.
وی اشاره کرد: پیشنهاد می شود در بخش های مشابه مالیات که سطح ارتباط گسترده ای با مردم دارد و مردم نسبت به عملکرد آن دغدغه دارند، بخشی برای پاسخگویی ایجاد شود. بطور مثال در طرح نهضت ملی مسکن مردم باید بدانند آخرین اقدامات چیست و این امکان را داشته باشند که سوالات خودرا از سخنگو مطرح کنند. در چنین شرایطی جدیت دولت در انجام کارها نیز مورد سنجش قرار می گیرد.
با وجود ساماندهی دستگاه های کارت خوان، هنوز در بعضی بخش ها راهکارهایی همچون دریافت پول نقد، طلا، سکه یا حتی دلار برای فرار مالیاتی دیده می شود. در سامانه مودیان پیش بینی شده که طبق ماده ۱۰ باید تفکیک حساب های شخصی و تجاری صورت گیرد. این کار شروع شده و سازمان امور مالیاتی با همکاری بانک مرکزی، حساب هایی که متصل به پرونده مالیاتی است به عنوان حساب تجاری شناسایی می کند. اما حساب هایی هستند که تراکنش های نامتعارف دارند و از آنها به عنوان حساب مشکوک یاد می شود. بانک مرکزی این حساب های مشکوک را به عنوان حساب تجاری به سازماون امور مالیاتی معرفی می کند. سازمان این موارد را بررسی می کند و اگر حسابی باشد که فعالیت تجاری در آن به انجام می رسد از صاحب حساب برای آن توضیح می خواهد و می تواند پرونده مالیاتی برای آن تشکیل دهد.
این کارشناس امور مالیاتی درباره ی مخارج منابعی که بوسیله مالیات به دست می آید اظهار داشت: سازمان امور مالیاتی، مسئول خرج منابع مالیاتی نیست و این مسئولیت را سازمان برنامه و بودجه انجام می دهد. آنچه اهمیت دارد این است که مردم بدانند این منابع کجا هزینه می شود. اگر بصورت شفاف به آنها توضیح داده شود انگیزه مودیان در پرداخت مالیات نیز می تواند افزایش پیدا کند. در بحث فرهنگ سازی باید کارهای بیشتری صورت گیرد. رسانه ها می توانند نقش خوبی در این زمینه ایفا کنند. مردم باید خدمات متناسب با پرداخت مالیات را در زندگی خود احساس کنند.
ملک زاده با اشاره به صندوق ملی مسکن که ذیل قانون جهش تولید مسکن به وجود آمده است بیان کرد: طبق قانون باید همه مالیات های حوزه مسکن به صندوق ملی مسکن واریز شود و این منابع به گسترش زیرساخت های بخش مسکن تخصیص یابد. هرچند مالیات های حوزه مسکن چندان زیاد نیست ولی این قانون، یک گام رو به جلو شمرده می شود.
وی هم چنین مسدود کردن راههای فرار مالیاتی را ضروری دانست و اظهار داشت: طبق ماده ۱۸۱ قانون مالیات های مستقیم، سازمان امور مالیاتی می تواند محل شغل افراد و دفاتر آنها بازرسی کند یا تراکنش های بانکی آنها را مورد بررسی قرار دهد. ولی این راه ها بیشتر راه های مقطعی است.
تفکیک حساب های شخصی و تجاری ضرورت دارد
بگفته ملک زاده، با وجود ساماندهی دستگاه های کارت خوان، هنوز در بعضی بخش ها راهکارهایی همچون دریافت پول نقد، طلا، سکه یا حتی دلار برای فرار مالیاتی دیده می شود. در سامانه مودیان پیش بینی شده که طبق ماده ۱۰ باید تفکیک حساب های شخصی و تجاری صورت گیرد. این کار شروع شده و سازمان امور مالیاتی با همکاری بانک مرکزی، حساب هایی که متصل به پرونده مالیاتی است به عنوان حساب تجاری شناسایی می کند. اما حساب هایی هستند که تراکنش های نامتعارف دارند و از آنها به عنوان حساب مشکوک یاد می شود. بانک مرکزی این حساب های مشکوک را به عنوان حساب تجاری به سازماون امور مالیاتی معرفی می کند. سازمان این موارد را بررسی می کند و اگر حسابی باشد که فعالیت تجاری در آن به انجام می رسد از صاحب حساب برای آن توضیح می خواهد و می تواند پرونده مالیاتی برای آن تشکیل دهد.
شناسایی نقاط گلوگاهی کسب و کارهای اینترنتی بوسیله حساب افراد
این کارشناس امور مالیاتی درباره ی دریافت مالیات از کسب و کارهای جدید و اینترنتی اظهار داشت: بطور کلی باید نقاط گلوگاهی هر نوع کسب وکار شامل واقعی و مجازی شناسایی شود. در حقیقت باید ابتدا به آن شغل پی ببریم و از صاحب آن مالیات بگیریم. نقطه گلوگاهی هر شغل، حساب صاحب شغل است. اگر بتوان پول هایی که به حساب افراد در مشاغل اینترنتی واریز می شود را شناسایی کرد می توان برای آن نیز مالیات وضع کرد.
وی در توضیح مالیات بر درآمد و مالیات بر ارزش افزوده اشاره کرد: قانون مالیات های مستقیم بر مالیات بر درآمد متمرکز است. مالیات مستقیم به این مساله نمی پردازد که یک فرد ارزش افزوده به وجود می آورد یا نه بلکه هر نوع درآمد را مشمول مالیات قرار می دهد. اما در مالیات بر ارزش افزوده، کالا یا خدمات مشمول مالیات می شود و کاری به درآمد اشخاص ندارد. بطور مثال درباب معاملات مسکن بحث ارزش افزوده مطرح نیست. بلکه درآمدی که بوسیله این خرید و فروش حاصل می شود مشمول مالیات خواهد شد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب