گزارش در ارتباط با وضعیت تأمین برق کشور در مجلس قرائت شد
به گزارش متخصص فلز، در جلسه علنی امروز مجلس شورای اسلامی، گزارش کمیسیون انرژی در مورد بررسی وضعیت تأمین برق کشور قرائت شد.
به گزارش متخصص فلز به نقل از مهر، گزارش کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی با عنوان «بررسی وضعیت تأمین برق کشور و مدیریت خاموشی ها» حکایت کننده از تداوم بحران ناترازی میان تولید و مصرف برق است. این گزارش ضمن اشاره به ظرفیتهای قانونی مغفول مانده و چالش های زیرساختی، عملکرد وزارت نیرو را در زمینه مدیریت تقاضا، توسعه نیروگاه های جدید و بهره برداری از انرژی های تجدیدپذیر مورد پرسش قرار داده و راهکارهایی برای مدیریت پایدار بحران برق ارائه می کند.
متن کامل این گزارش به شرح زیر است؛ گزارش کمیسیون انرژی در مورد بررسی وضعیت تأمین برق کشور و مدیریت خاموشی ها
هیئت رئیسه محترم مجلس شورای اسلامی
با سلام و احترام
در اجرای تبصره (۱) ماده (۱۰۷) قانون آئین نامه داخلی مجلس شورای اسلامی، به پیوست گزارش کمیسیون انرژی با عنوان "بررسی وضعیت تأمین برق کشور و مدیریت خاموشی ها" جهت قرائت در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی تقدیم می شود.
موسی احمدی
رئیس کمیسیون انرژی
گزارش کمیسیون انرژی درمورد "بررسی وضعیت تأمین برق کشور و مدیریت خاموشی ها"
بخش اول: مقدمه و بیان مسئله
توسعه صنعت برق در کشور و افزایش میزان دسترسی شهرها و روستاهای کشور به انرژی برق در طول سالهای بعد از انقلاب در مقایسه با خیلی از کشورهای جهان، همچون دستاوردهای نظام مقدس جمهوری اسلامی است؛ لکن پیشی گرفتن رشد تقاضای برق از تولید آن بخصوص در یک دهه اخیر، منتج به ناترازی بین تولید و مصرف برق شده است. این مورد باعث ایجاد نارضایتی در بین مردم و صاحبان کسب و کارها شده است؛ چون که متعاقب تشدید ناترازی در زمان های اوج بار، خاموشی هایی بر بخش های مختلف کشور اعمال شده و هزینه های اقتصادی و اجتماعی قابل توجهی را به دنبال داشته است. بنابراین در سالی که توسط مقام معظم رهبری (مدظله العالی) با عنوان «سرمایه گذاری برای تولید» نامگذاری شده، مدیریت و رفع ناترازی برق یکی از چالش های اساسی توسعه کشور است که از یک سو مستلزم انجام اقدامات فوری برای کاهش هزینه ها بوده و از طرفی، نیازمند سیاستگذاری مناسب و اقدامات زیرساختی در بلند مدت است.
بخش دوم: خلاصه وضعیت تولید و مصرف برق کشور
طبق گزارش مرکز پژوهش های مجلس، در تابستان سال ۱۴۰۳ با افزایش استفاده از تجهیزات سرمایشی در ماه های گرم، میزان تقاضای برق افزایش پیدا کرده و در زمان اوج بار به حدود ۸۰ هزار مگاوات رسید؛ در حالیکه حداکثر توان تولید همزمان شبکه با درنظر گرفتن شرایط فنی نیروگاه ها، برنامه های نگهداری و تعمیرات، ملاحظات مدیریت شبکه و محدودیت های آب وهوایی، حدود ۶۲ هزار مگاوات بوده است. بنابراین میزان ناترازی برق، به علت محدودیت ظرفیت تولید برق به حدود ۱۸ هزار مگاوات رسید. در طول یک سال گذشته، ظرفیت نیروگاهی کشور حدود ۲، ۱۰۰ مگاوات (معادل ۴/ ۲ درصد) افزایش پیدا کرده که این افزایش ظرفیت به طور عمده در ارتباط با نیروگاه های گازی بوده است. ظرفیت نیروگاه های تجدیدپذیر هم حدود ۴۰۰ مگاوات (معادل ۳۷ درصد) افزایش پیدا کرده که بخش عمده آن در ارتباط با نیروگاه های خورشیدی است. با این حال، سهم عمده تولید برق کشور با حدود % ۹۳ (درصد) در ارتباط با نیروگاه های حرارتی بوده و سهم تجدیدپذیرها در سبد تولید برق کشور همچنان زیر % ۱ (درصد) است.
در قسمت تقاضا هم مجموع مصرف برق کشور پارسال معادل % ۲/ ۲ (درصد) افزایش پیدا کرده که سهم اصلی آن در ارتباط با بخش خانگی و تجاری است؛ رشد مصرف برق صنایع تنها حدود % ۵/ ۰ (نیم درصد) بوده که یکی از علل آن، اعمال محدودیت خاموشی در تابستان و زمستان سال قبل است. با توجه به این که تأمین انرژی پایدار برای واحدهای تولیدی یک مولفه اساسی در جذب سرمایه گذاری برای تولید است، ادامه این روند و اعمال برنامه خاموشی ها، رشد اقتصادی کشور را با چالش جدی مواجه کرده و باعث بی اعتمادی سرمایه گذاران خواهد شد.
جدول ۱. قدرت نامی نصب شده انواع نیروگاه های کشور (مگاوات) (ماخذ: گزارش مرکز پژوهش های مجلس)
نوع نیروگاه
سال ۱۴۰۲
سال ۱۴۰۳
درصد تغییرات
بخاری
۱۵، ۸۲۹
۱۵، ۷۸۹
۳/ ۰ -
گازی
۲۳، ۵۳۶
۲۴، ۹۸۸
۲/ ۶
سیکل ترکیبی
۳۵، ۸۰۲
۳۵، ۹۷۰
۵/ ۰
تولید پراکنده
۲، ۴۸۵
۲، ۶۸۷
۱/ ۸
دیزلی
۴۰۸
۴۰۸
۰
هسته ای
۱، ۰۲۸
۱، ۰۲۸
۰
برقابی (کوچک و بزرگ)
۱۲، ۲۴۹
۱۲، ۲۶۱
۱/ ۰
خورشیدی
۶۷۵
۱۰۴۹
۴/ ۵۵
بادی
۳۶۶
۳۷۶
۷/ ۲
مجموع نیروگاه های حرارتی
۷۸، ۰۶۰
۷۹، ۸۴۱
۳/ ۲
مجموع نیروگاه های تجدیدپذیر
۱۰، ۵۵
۱، ۴۴۹
۳/ ۳۷
مجموع کل
۹۲، ۳۹۲
۹۴، ۵۷۹
۴/ ۲
شکل ۱. سهم نیروگاه های مختلف از سبد تولید برق کشور (ماخذ: گزارش مرکز پژوهش های مجلس)
شکل ۲. سهم بخش های مختلف از مصرف برق کشور (ماخذ: گزارش مرکز پژوهش های مجلس)
صنعت برق کشور در سال ۱۴۰۴ با چالش های مهمی همچون کاهش ذخایر آب سدها، کاهش توان نیروگاه های برق آبی و متعاقبا کاهش امکان بهره برداری از آنها، فرسودگی و بازده پایین نیروگاه های حرارتی، عدم تکمیل برنامه های تعمیرات و نگهداری به علت نابسامانی های تأمین سوخت نیروگاه ها در زمستان گذشته و افزایش متوسط دمای هوای کشور روبرو است؛ این موارد تاثیر جدی بر تأمین برق در زمان اوج مصرف خواهند داشت. طبق گزارش شفاهی عرضه شده توسط وزارت نیرو، حداکثر توان تولید همزمان برق در اوج بار تابستان آینده حدود ۶۶ تا ۶۷ هزار مگاوات خواهد بود؛ بنابراین با فرض افزایش مصرف پیک به بیشتر از ۹۰ هزار مگاوات در تابستان، ناترازی برق امسال بیشتر از ۲۴ هزار مگاوات برآورد می شود. مطابق گزارش مرکز پژوهش های مجلس، عدم مدیریت تقاضای برق و کمبود ظرفیت تولید برق و ناتوانی در راه اندازی واحدهای جدید نیروگاهی برای جبران افزایش تقاضا، از علل اصلی افزایش ناترازی امسال است.
بخش سوم: ظرفیتهای قانونی پیشبینی شده در حوزه رفع ناترازی برق
برای رفع چالش های صنعت برق، ظرفیتهای قانونی گوناگونی توسط قانونگذار در قوانین مختلف پیشبینی شده که قانون «مانع زدایی از توسعه صنعت برق» مصوب سال ۱۴۰۱ و قانون برنامه هفتم پیشرفت از مهم ترین آنهاست. در این راستا مهم ترین احکام متناظر با رفع ناترازی که توسط مجلس شورای اسلامی در قوانین مذکور پیشبینی شده عبارتند از:
۱. بهبود اقتصاد صنعت برق از راه اصلاح تعرفه های برق صنایع (موضوع ماده (۳) قانون مانع زدایی)
۲. اصلاح تعرفه برق بخش خانگی بر مبنای الگوی افزایش پلکانی (موضوع ماده (۶) قانون مانع زدایی)
۳. حذف یارانه زنجیره برق و انتقال هدفمند آن به انتهای زنجیره تولید، انتقال و توزیع برق (موضوع ماده (۱۰) قانون مانع زدایی)
۴. ایجاد سازمان بهینه سازی و مدیریت راهبردی انرژی و تقویت بازار بهینه سازی مصرف انرژی (موضوع ماده (۴۶) برنامه هفتم)
۵. متنوع سازی سبد تولید برق کشور با تاکید بر نیروگاه های تجدیدپذیر، نیروگاه های ذغال سنگ سوز جدید و نیروگاه های هسته ای (موضوع ماده (۴۲) برنامه هفتم)
۶. بازبینی در راهبرد توسعه صنایع انرژی بر (موضوع بند «ت» ماده (۴۸) برنامه هفتم)
بخش چهارم: پرسش ها در مورد عملکرد وزارت نیرو در تأمین برق و برنامه خاموشی ها
با درنظر گرفتن احکام قانونی فوق الذکر، پرسش های اصلی در مورد عملکرد وزارت نیرو در تأمین برق و برنامه خاموشی ها به شرح زیر می باشند:
۱. برنامه فوری وزارت نیرو برای رفع ناترازی برق در تابستان سالجاری و الزامات اجرای آن چیست؟
۲. آیا مدیریت خاموشی ها متناسب با شرایط جغرافیایی، اقتصادی و امنیتی مناطق مختلف کشور از جانب وزارت خانه برنامه ریزی شده است؟
۳. سهم بخش های مختلف مصرف از طرح های مدیریت مصرف به چه میزان است و وزارت نیرو چه برنامه های برای تخصیص عادلانه برق به مناطق مختلف کشور دارد؟
۴. چه میزان هماهنگی بین وزارت نیرو با وزارت خانه های صمت و جهاد کشاورزی (به عنوان مصرف کننده های عمده در قسمت تولیدی) برای برنامه ریزی قطعی برق واحدهای تولیدی وجود دارد؟
۵. علت عدم موفقیت وزارت نیرو در مدیریت تقاضا و روند تصاعدی افزایش مصرف برق چیست؟
۶. وضعیت فرسودگی زیرساخت های انتقال، فوق توزیع و توزیع شهری و روستایی در سطح کشور چگونه است؟
۷. چرا اجرای طرح های بهبود راندمان نیروگاه های حرارتی تاکنون موفق نبوده است؟
۸. برنامه نگهداری و تعمیرات (اورهال) نیروگاه های کشور در مقایسه با سال قبل در چه وضعیتی است؟
۹. برنامه بلند مدت وزارت نیرو برای تأمین پایدار برق کشور مبتنی بر کدام رویکرد است؟ سیاستهای قیمتی و اصلاح ساختار اقتصاد برق، تمرکز بر بهینه سازی مصرف و سیاستهای سمت تقاضا یا پشتیبانی از سرمایه گذاری بخش خصوصی در تولید برق؟
۱۰. ساز و کارهای تأمین مالی مورد نیاز برای اجرای برنامه های بلند مدت کدام است؟
۱۱. برنامه وزارت نیرو برای بهبود اقتصاد صنعت برق و توسعه آن صنعت از محل درآمدها و منابع حاصل از افزایش تعرفه برق صنایع چیست؟
۱۲. برنامه عملیاتی وزارت نیرو برای تحقق اهداف قانون برنامه هفتم پیشرفت در حوزه برق تجدیدپذیر چیست؟ آیا زیرساخت های موردنیاز برای اضافه شدن تجدیدپذیرها به سبد تولید برق کشور فراهم است؟
۱۳. برآورد وزارت نیرو برای منابع مالی مورد نیاز برای توسعه تجدیدپذیرها چه میزان بوده و از کدام محل تأمین خواهد شد؟ آیا در نهایت، تخصیص بودجه و تأمین مالی با هدف افزایش سهم تجدیدپذیرها، چاره موثری برای مساله ناترازی برق و پیک سایی در فصل گرم خواهد بود؟
۱۴. برنامه وزارت نیرو برای مردمی سازی ساختار حکمرانی و اقتصاد برق چیست؟
۱۵. علل اجرای ناقص ماده (۴) قانون مانع زدایی از توسعه صنعت برق (موضوع مشارکت صنایع بزرگ و انرژی بر درتامین برق کشور) چیست؟
۱۶. با توجه به نقصها موجود در آئین نامه اجرایی ماده (۱۰) قانون مانع زدایی از توسعه صنعت برق (موضوع انتقال یارانه های برق به انتهای زنجیره)، برنامه دولت برای تحقق اهداف مورد نظر قانونگذار در مهلت مقرر در قانون چیست؟ بخش پنجم: جمع بندی
وضعیت فعلی صنعت برق کشور بیم دهنده شرایط دشوار تأمین برق در تابستان سالجاری است که اجرای اقدامات فوری توسط مجموعه دولت و وزارت نیرو را برای کاهش خسارات و نارضایتی مردم طلب می کند. در کنار این اقدامات، عمل به تکالیف قانونی مربوطه بخصوص در قانون برنامه هفتم پیشرفت و قانون مانع زدایی از توسعه صنعت برق، نقشه راه صنعت برق کشور برای بهبود شرایط و جلوگیری از ناترازی برق در سالهای آتی خواهد بود؛ بنابراین ضروریست در کنار اجرای صحیح، به هنگام و کامل احکام قانونی در رابطه با رفع ناترازی انرژی توسط دستگاههای اجرایی، هماهنگی لازم میان وزارت نیرو بعنوان متولی اصلی تأمین برق کشور با وزارت خانه های در رابطه با حوزه تولید و مصرف کنندگان انرژی، به منظور اعمال برنامه خاموشی ها وجود داشته باشد تا بخش های تولیدی و اقتصاد کشور با کمترین صدمه مواجه شوند.
منبع: metalpro.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب