نیت واقعی عربستان و روسیه از جنگ قیمت نفت
متخصص فلز: روسیه از سال 2016 به همراه عربستان سعودی در سیاست گذاری برای بازار نفت نقش كلیدی داشته است و الان كه این دو كشور درباب واكنش به بحران اقتصادی جهانی ناشی از شیوع ویروس كرونا اختلاف نظر پیدا كرده اند، مقابل یكدیگر ایستاده اند.
به گزارش متخصص فلز به نقل از ایسنا، عربستان سعودی اصرار داشت كه سهم كشورهای اوپك و غیراوپك از كاهش تولید دو به یك باشد اما روسیه نیازی به كاهش تولید نمی دید برای اینكه از نظر مسكو، محدودیت عرضه كشورهای اوپك و غیراوپك به صنعت نفت شیل آمریكا اجازه داده است شكاف به وجود آمده در بازار را پر كنند.
اكنون كه قیمتهای نفت ریزش پیدا كرده است و عربستان سعودی می خواهد نفت ارزان زیادی به بازار عرضه كند، خیلی از شركتهای حفاری نفت شیل كوچكتر در آمریكا همانند اواخر سال ۲۰۱۵ گرفتار روشكستگی می شوند. شركتهای نفت شیل از سال ۲۰۱۴ به كمك قیمتهای بالاتر نفت و پیشرفتهای فنی تولید نفت آمریكا را افزایش داده و عامل تولید یك سوم از نفت این كشور در خشكی بودند. تولید نفت آمریكا از ۵.۷ میلیون بشكه در روز در سال ۲۰۱۱ بیش از دو برابر افزایش در سال ۲۰۱۸ داشت و از تولید نفت روسیه و عربستان سعودی پیشی گرفت و این كشور را كه چند سال از رفع ممنوعیت صادراتش نمی گذشت، به یك صادركننده بزرگ تبدیل كرد.
روسیه با همراه كردن تولیدكنندگان غیراوپك مانند جمهوری آذربایجان، بحرین، بولیوی، قزاقستان و مكزیك در دسامبر سال ۲۰۱۶ نقش مدیریت را به دست گرفت و این گروه با كشورهای عضو اوپك برای محدودیت عرضه و حذف مازاد عرضه در بازار نفت توافق كردند.
ملك سلمان بن عبدالعزیز بعد از اینكه در ژانویه سال ۲۰۱۵ به پادشاهی رسید، تصمیم گرفت روابطش با كرملین را بهبود دهد و برای این منظور محمد ۲۹ ساله پسر محبوبش و معاون اول و وزیر دفاع را به همراه وزیران خارجه و نفت خود به مجمع اقتصادی بین المللی روسیه در سن پترزبورگ فرستاد. شاهزاده محمد بن سلمان در دیدار با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه درباره سرمایه گذاری عربستان سعودی در این كشور صحبت كرد كه در آن زمان تحت تحریمهای اقتصادی آمریكا و اتحادیه اروپا قرار داشت. بعد از مداخله نظامی سپتامبر كرملین در سوریه و حمایت این كشور از بشار الاسد، محمد بن سلمان به سوچی رفت و در دیدار با پوتین تضمین گرفت كه روسیه قصد ندارد با رقبای ریاض اتحاد نظامی تشكیل دهد.
بازگشت ایران به بازار نفت در ژانویه سال ۲۰۱۶ كه بعد از امضای برجام و رفع تحریمهای بین المللی صورت گرفت و ورود آمریكا به بازار صادرات نفت، موجب ایجاد اشباع ارائه شد و در نتیجه قیمتها از ۱۱۵ دلار در اواسط سال ۲۰۱۴ به ۲۷ دلار در هر بشكه سقوط كردند. این امر موجب شد محمد بن سلمان و پوتین پنجم سپتامبر در حاشیه جلسه گروه جی ۲۰ در هانگژوی چین دیدار كرده و برای همكاری در بازارهای نفت بوسیله محدودیت عرضه، حذف اشباع و تقویت قیمتها توافق كردند.
در نتیجه گروه كشورهای اوپك و غیراوپك در دسامبر ۲۰۱۶ با اولین دور كاهش تولید خود موافقت كردند كه تحت آن سهم اوپك ۱.۲ میلیون بشكه در روز و تولیدكنندگان غیراوپك ۵۵۸ هزار بشكه در روز بود. عربستان سعودی با كاهش تولید به میزان ۵۰۰ هزار بشكه در روز، تولیدش را ۴.۵ درصد از سطح تولید ۱۰.۵۶ میلیون بشكه در روز كم كرد و روسیه تولیدش را به میزان ۳۰۰ هزار بشكه در روز محدود كرد. بهای نفت برنت بلافاصله ۱۰ درصد جهش یافت و به ۵۲ دلار در هر بشكه و وست تگزاس اینترمدیت به ۴۹.۵۰ دلار رسید.
اجرای یك استراتژی با منافع دوجانبه در صادرات نفت، زمینه را برای بسط همكاریهای ریاض و مسكو فراهم نمود. ملك سلمان در اكتبر سال ۲۰۱۷ به مسكو رفت و اولین پادشاه عربستان سعودی كه از این كشور دیدار نمود. دو طرف ۱۵ توافق هكاری در بخشهای نفت، امور نظامی امضا كردند كه شامل یك قرارداد تسلیحات سه میلایرد دلاری و حتی اكتشاف فضا بود. محمد بن سلمان كه اخیرا بعنوان ولیعهد عربستان سعودی منصوب شده بود، در ژوئن سال ۲۰۱۸ بعنوان میهمان پوتین در مراسم افتتاح جام جهانی فوتبال در مسكو حضور یافت.
پوتین هم اكتبر گذشته به ریاض رفت و بیشتر اعضای هیات دولت و صدها مدیر بازرگانی را همراه برد. وی به همراه سران سعودی بر مراسم امضای ۲۱ توافق دوجانبه شامل میلیاردها دلار قرارداد سرمایه گذاری در بخشهایی مانند هوافضا، فرهنگ، بهداشت و فناوری پیشرفته نظارت كردند. رئیس جمهور روسیه در دیدار با ولیعهد عربستان سعودی به این مساله اشاره نمود كه صندوق سرمایه گذاری دولتی سعودی ۱۰ میلیارد دلار برای پروژه های سرمایه گذاری مستقیم خارجی در روسیه مختص كرده است.
روسیه در بخش نفت شاهد كاهش سهم بازار خود در مقابل صادرات نفت آمریكا و تخفیفهایی بود كه شركت آرامكوی سعودی برای افزایش سهم بازار به خریداران عرضه می كرد. پیمان محدودیت عرضه كه در سال ۲۰۱۹ میان كشورهای اوپك و غیراوپك توافق شده بود در ۳۱ مارس به انتها می رسید و به توافق جدیدی برای محدودیت عرضه نیاز بود. در فاصله اول ژانویه تا اوایل مارس كه نیمكره شمالی دمای هوای گرمتری را تجربه نمود و ویروس كرونا در چین شیوع یافت، قیمتهای نفت ۲۰ درصد سقوط كرد و به ۴۶ دلار در هر بشكه رسید.
اوپك طرحی را برای افزودن یك میلیون بشكه در روز به كاهش تولید خود و افزودن ۵۰۰ هزار بشكه در روز به كاهش تولید متحدانش طراحی كرد. پوتین این پیشنهاد را رد و اظهار نمود كه محدودیتهای قبلی سبب شده است تولیدكنندگان نفت شیل آمریكا سهم بازارشان را بالا برند و آمریكا به یك صادركننده بزرگ نفت تبدیل گردد.
ولیعهد عربستان سعودی كه از این مخالفت به خشم آمده بود، به شركت آرامكوی سعودی دستور داد از اول آوریل تخفیفهای بالایی به خریداران عرضه نماید. آرامكو همین طور اعلام نمود تولیدش را از ۹.۸ به ۱۲.۳ میلیون بشكه در روز افزایش خواهد بود. پوتین هم تصمیم گرفت تولید نفت روسیه را ۳۰۰ هزار بشكه در روز افزایش دهد. تا اختتام معاملات نهم مارس، شاخص قیمت نفت برنت و وست تگزاس اینترمدیت هر یك ۲۵ درصد سقوط كرده و به ترتیب به ۳۴.۳۶ و ۳۱.۱۳ دلار در هر بشكه رسیدند. بانك مركزی آمریكا از ۱۲ مارس میلیاردها دلار به سیستم مالی خود تزیق كرده و بازار از آن زمان پرنوسان مانده است بطوریكه شاخش داوجونز از شروع امسال تابحال بیش از ۳۰ درصد افت كرده است.
در بن بست كنونی میان پوتین و بن سلمان مفسرین به این می اندیشند كه كدام طرف اول تسلیم میشود. اقتصاد روسیه كه بودجه اش را بر اساس قیمت نفت ۴۲.۵۰ دلار در هر بشكه تنظیم كرده است، تنوع بیشتری نسبت به همتای سعودی خود داشته و صنعت دفاعی قوی دارد كه صادراتش بعد از آمریكا در رتبه دوم است. اما بر اساس گزارش صندوق بین المللی پول، بودجه عربستان در قیمت نفت ۸۵ دلار در هر بشكه متوازن می شود. با این وجود ذخایر ارزی خارجی و طلای ریاض در سپتامبر سال ۲۰۱۹ به ۴۹۶.۸ میلیارد دلار رسید كه بالاتر از ذخایر روسیه به میزان ۴۱۹.۶ میلیارد دلار بود.
در روسیه، صادرات سوختهای فسیلی و انرژی ۶۴ درصد از كل صادرات این كشور را تشكیل می دهد. بخش نفت و گاز ۴۶ درصد از كل مخارج دولت را پوشش داده و در حدود ۳۰ درصد از تولید ناخالص داخلی سهیم است. در عربستان سعودی بخش نفت حدود ۸۵ درصد از درآمد این كشور، ۹۵ درصد از درآمدهای صادراتی و ۴۲ درصد از تولید ناخالص داخلی را تشكیل می دهد. بعد از تحریمهای آمریكا و اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۴، روسیه با ركودی مواجه گردید كه در سال ۲۰۱۷ بعد از افزایش قیمتهای نفت، خاتمه پیدا كرد. از آن زمان اقتصاد این كشور تثبیت شده است اما اختلاف اخیر با ریاض، سبب شده است ارزش روبل ۱۰ درصد سقوط كند.
بر اساس گزارش رویترز، صنعت نفت شیل آمریكا بعد از اینكه در سال ۲۰۱۵ از عرضه ارزان نفت عربستان سعودی تحت فشار قرار گرفته بود، با كاهش هزینه موفق شد سطح قیمت نفت برای سودآوری را از ۶۵ دلار به ۴۶ دلار كم كند. اما حالا كه قیمت نفت به پایین ۳۰ دلار سقوط كرده است، این صنعت با چالش روبرو شده است. اگر این روند ادامه پیدا كند، تاریخ ممكنست تكرار شود و خیلی از شركتهای حفاری نفت شیل كوچك و مستقل آمریكا به ورشكستگی افتاده و متقاضی حمایت در مقابل ورشكستگی شوند برای اینكه قادر نخواهند بود بدهی های خودرا به بانكها پرداخت كنند. این اتفاق یقینا مسكو را خوشنود خواهدنمود.
منبع: متخصص فلز
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب